Dostrzegając trudną sytuację, która w wielu gospodarstwach rolnych już wystąpiła i a w innych z pewnością wystąpi w związku z rozprzestrzeniającą się pandemią COVID-19 a także biorąc pod uwagę strategiczne znaczenie żywności dla społeczeństwa oraz zapewnienie ciągłości dostaw, Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych przedstawia następujące propozycje dla złagodzenia jej skutków dla producentów rolnych.
- Przyśpieszenie i skrócenie procedur oraz dokonanie natychmiastowych wypłat rolnikom wszelkich płatności przez ARiMR: płatności bezpośrednich, działań PROW i pomocy klęskowej w tym suszowej zarówno z pomocy publicznej, jak i de minimis,
- Opracowanie procedur w ARiMR do wysyłania rolnikom na ich konto w IRZ paszportów bydła celem druku i umożliwienia sprzedaży zwierząt (pulę na rok hologramów podobnie jak kolczyków, ARiMR mogłaby przesyłać właścicielowi na jego adres zamieszkania za pośrednictwem Poczty Polskiej) by nie było konieczności odbierania ich w biurze powiatowym ARiMR,
- Zawieszenie przez ARiMR kontroli na miejscu i administracyjnych, dotyczących płatności bezpośrednich i PROW, np. rolnik powinien mieć wypłaconą płatność inwestycyjną na podstawie wykonanej fotografii np. zakupionej maszyny czy obiektu budowlanego a po ustaniu pandemii, można będzie dokonać kontroli i jeśli wykaże ona nieprawidłowości - dokonać windykacji,
- Dopuszczenie procedury dla Lekarzy Powiatowych Inspektoratów Weterynarii (na wniosek hodowcy trzody chlewnej) wystawiania świadectw zdrowia zwierząt, na przemieszczenie do rzeźni; aby obieg dokumentów odbywał się w sposób elektroniczny; obecnie już funkcjonuje wydawanie pozwolenia na przemieszczenie trzody chlewnej przez powiatowego lekarza weterynarii za pomocą poczty email; wnioskuje się wystawianie prze lekarza świadectwa i przesyłania drogą emailową bez konieczności wizyty w gospodarstwie lekarza weterynarii; świadectwo zdrowia zwierząt lekarz weterynarii wystawił na podstawie oświadczenia właściciela; płatność za wykonaną czynność następowałaby przelewem; w punkcie skupu jest obecny lekarz weterynarii, który bada dostarczone zwierzęta również pod względem chorób klinicznych,
- Wydłużenie terminów: przyjmowania wniosków na działania PROW 2014-2020 i składania ich uzupełnień a środki z naborów o mniejszym zainteresowaniu należy przeznaczyć na pomoc dla gospodarstw rolnych sprzedających produkty rolne,
- Zwolnienie rolników – beneficjentów PROW działań z obowiązku osiągania wskaźników np. dla działań związanych z utworzeniem i utrzymaniem miejsc pracy czy z konieczności wzrostu przychodów,
- Odroczenie płatności do KOWR, bez konieczności udokumentowania sytuacji ekonomicznej gospodarstwa rolnego i odpowiednie wydłużenie spłat,
- Wprowadzenie przez KOWR dla rolników przetargów ofertowych pisemnych na dzierżawę gruntów z Zasobu Własności rolnej Skarbu Państwa,
- Przyznanie bezzwrotnej pomocy dla rolników na zasadzie jak dla małych przedsiębiorców bez konieczności udokumentowania spadku przychodu ze sprzedaży w ostatnim miesiącu np. przez: gospodarstwa z produkcją zwierzęcą, gospodarstwa ogrodnicze (produkujące: kwiaty rabatowe, rozsady, nowalijki) sprzedaży w miesiącu luty 2020 nie miały ze względu na specyfikę produkcji); uruchomienie mechanizmu pożyczek dla rolników i ubezpieczonych w KRUS mikro-przedsiębiorców w kwocie 5000PLN i wypłatę postojowego w przypadku samo-zatrudnionych w kwocie 2000PLN tak jak w przypadku ubezpieczenia w ZUS,
- Opracowanie razem z bankami i przyjęcie programu restrukturyzacji dla zadłużonych gospodarstw z uwzględnieniem zabezpieczenia gwarancji Banku Gospodarstwa Krajowego, w tym bezkosztowe dla rolnika odroczenie spłat rat kredytów na wniosek rolników,
- Wprowadzenie stabilizacji cen płaconych rolnikowi poprzez wprowadzenie cen referencyjnych na produkty rolne i/lub zwiększenie kontroli przez odpowiednie służby dla nieuczciwych pośredników i firm skupowych, przetwórczych i handlowych,
- Uruchomienie programu wycofywania z rynku produktów rolnych i ogrodniczych, których ze względu na zamknięcie obiektów i utratę łańcuchu dostaw nie można było sprzedać, np. kwiaty rabatowe, mięso itd.,
- Uruchomienie, z zachowaniem bezpieczeństwa lokalnych rynków i targów, które pomimo zaleceń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi ich otwarcia, nadal są pozamykane decyzjami lokalnych władz,
- Uruchomienie kredytów preferencyjnych obrotowych i inwestycyjnych dla gospodarstw rolnych, z gwarancją Banku Gospodarstwa Krajowego,
- Wstrzymanie zajęć komorniczych dla rolników-kredytobiorców, którzy nie radzą sobie ze spłatą kredytu na czas minimum 180 dni od końca epidemii,
- Zwolnienie rolników i domowników (a także pomocników) z płatności składek KRUS bez utraty ciągłości ubezpieczenia w KRUS, lub dla tych rolników oraz ich pracowników, którzy ubezpieczeni są ZUS analogiczne zwolnienia z opłacania składek,
- Wsparcie w postaci wypłaty rolnikowi świadczenia analogicznego jak dla małego przedsiębiorcy nie tylko za 14-dniowy okres kwarantanny, ale również za cały okres choroby COVID-19,
- Przyznanie możliwości uzyskania zasiłku opiekuńczego dla rodzica będącego rolnikiem dziecka, w związku zamknięciem żłobka, przedszkola czy szkoły, na tych samych zasadach co w ZUS,
- Przedłużenie terminu obowiązywania zaświadczeń o ukończeniu kursu stosowania środków ochrony roślin „chemizacyjne”,
- Wprowadzenie zmiany systemu szacowania strat klęskowych bez konieczności pracy komisji,
- Opracowanie procedur dla kół łowieckich celem podjęcia polowań na dziki a także celem przywrócenia szacowania szkód łowieckich,
- Umożliwienie rolnikom uprawę gruntów, które posiadają za granicami Polski poprzez umożliwienie przejazdu przez granice (np. na Litwie, Czechach i we wschodnich Niemczech) oraz stworzenie przepisów krajowych i pilne podjęcie rozmów z rządami krajów ościennych, aby ich przepisy również pozwalały na wjazd na pola położone poza granicami kraju naszym rolnikom,
- Pozwolenie na przemieszczanie się pracowników sezonowych (z zachowaniem wszelkich form i środków ostrożności) lub wydłużenie im pozwoleń.
- Dla rolników powinno być możliwości braku konieczności płatności tzw. Split payment. Rolnik powinien otrzymywać całą płatność na konto. Zamrażanie VAT dla rolników musi być zakazane w obecnej sytuacji,
- Wprowadzenie instrumentów pomocowych także dla większych przedsiębiorstw branży rolno-spożywczej przetwórczej oraz zaopatrzenia rolnictwa, niż zatrudniających 9 pracowników,
- Odstąpienie od obowiązku pracy pomiędzy poszczególnymi pracownikami w odległości 2 m; ma to szczególne znaczenie w zakładach, gdzie praca wykonywana jest w systemie taśmowym; pracownicy na taśmach pracując w takich odległościach (np.: rozbiór mięsa), pracują w bardzo spowolniony sposób; nie wpływa to na ich ochronę, bo i tak mają np.: wspólne szatnie; należy zapewnić tym pracownikom środków ochrony w postaci odpowiednich masek, odzieży, rękawic jest właściwym obowiązkiem.
- Podjęcie działań na forum Instytucji UE w celu:
- zwiększenia limitu de minimis,
- odniesienia cen referencyjnych produktów rolnych,
- uruchomienia skupu interwencyjnego mięsa wołowego, drobiowego, mleka w proszku i masła,
- uruchomienia dopłat do przechowalnictwa ww. produktów rolnych,
- wstrzymania prac związanych z nowym zielonym ładem w nadchodzącej perspektywie WPR,
- uruchomienie rezerwy kryzysowej dla rolnictwa przez KE ewentualnie nadzwyczajne środki wsparcia wynikające z przepisów art. 219 i 221 rozporządzenia nr 1308/2013,
- zwiększenie pomocy na podstawie art. 222 dla producentów i ich zrzeszeń oraz uznanych organizacji międzybranżowych,
- umożliwienie wypłaty zaliczek na płatności bezpośrednie pomimo niezakończenia kontroli,
- zawieszenie embarga z Rosją,
- renegocjacji umów z krajami Mercosur i ograniczenie importu towarów rolno-spożywczych,
- wprowadzenie mechanizmu wycofywania z rynku niektórych produktów jak owoce miękkie czy jabłek, których będą kłopoty ze sprzedażą w związku z załamaniem rynku.