Ministrowie rolnictwa i rybołówstwa krajów UE odbyli 25 marca 2020 r. dyskusję na temat wpływu pandemii COVID-19 na sektory: rolny i rybołówstwa.

Uczestnicy spotkania podkreślili wagę  solidarności europejskiej oraz wspólnej walki z wyzwaniami spowodowanymi obecną sytuacją. Zwrócili szczególną uwagę na konieczność zachowania wspólnego rynku, a w tym kontekście szczególnie swobodnego przepływu towarów, aby łańcuch dostaw żywności dla unijnych obywateli nie został zachwiany i bezpieczeństwo żywnościowe było zapewnione.

Polskie postulaty

Polska zgłosiła postulat o uruchomienie pełnego zestawu działań interwencyjnych na dotkniętych rynkach rolnych , w tym interwencji rynkowej na rynku wołowiny i mleka.

Polska uważa, że konieczne jest uruchomienie nadzwyczajnych środków wsparcia i rozszerzenie listy produktów objętych interwencją. W odniesieniu do organizacji producentów owoców i warzyw oraz programów operacyjnych – należy zwiększyć pomoc UE na działania kryzysowe oraz zawiesić wymogi dotyczące minimalnej wartości i ilości produkcji sprzedanej.

Ponadto    Polska  wnioskowała o  pomoc z budżetu UE – zwłaszcza uruchomienie  rezerwy kryzysowej - na rekompensaty  dla sektorów szczególnie dotkniętych sytuacją związaną z COVID-19.

Polska zaapelowała o  elastyczność w zarządzaniu środkami UE– w tym: kierowanie środków na podtrzymanie płynności finansowej gospodarstw (finasowanie kredytów obrotowych w instrumentach finansowych) oraz umożliwienie, analogicznie jak w polityce spójności, przeznaczenia niewykorzystanych środków z PROW 2014-2020 na ratowanie podmiotów sektora rolno-spożywczego;

Polska zgłosiła   do KE   postulat o stosowanie maksymalnych uproszczeń we wdrażaniu pomocy kierowanej do rolnictwa i sektora przetwórczego  (ograniczenie kontroli na miejscu, zwiększone i wcześniejsze zaliczki nawet pomimo niezakończonych kontroli, zwiększenie do 500 euro kwoty należności, która uprawnia do zaprzestania odzyskiwania środków od beneficjenta; zawieszenie zasady anulowania zobowiązań zgodnie z regułą n+3 oraz zwolnienie z wymogu ustanawiana zabezpieczeń w przypadku zaliczek na inwestycje).

Rozwiązania zgłaszane przez ministrów rolnictwa krajów UE

W czasie dyskusji ministrowie pozytywnie ocenili przedstawiony przez przewodniczącą KE pakiet pomocy związany z COVID-19, a także wytyczne dotyczące kontroli na granicach, w tym wniosek o tworzenie tzw. zielonych korytarzy, zapewniających szybki transport produktów przez granice.

Wskazali, że kluczowe jest zapewnienie, aby wśród towarów, które kwalifikują się do szybkiej ścieżki były produkty rolne oraz pasze i środki produkcji, w tym nasiona do siewu, a także żywe zwierzęta.

Inicjatywa KE dotycząca poluzowania reguł udzielania pomocy państwa została oceniona pozytywnie.

Państwa członkowskie apelowały  o rozwiązanie problemu z przemieszczaniem pracowników sezonowych, który może mieć poważne konsekwencje w sektorach owoców i warzyw, ale także produkcji zwierzęcej.

Delegacje wezwały KE do podjęcia dalszych działań, w szczególności zwiększenia elastyczności wdrażania instrumentów WPR, w tym zmniejszenia liczby kontroli na miejscu, umożliwienia wcześniejszej wypłaty wyższych zaliczek, uproszczenia procedur zmiany programów rozwoju obszarów wiejskich.

Ministrowie  zaapelowali  do Komisji Europejskiej o monitorowanie sytuacji na rynkach rolnych oraz szybkie wdrożenie działań pomocowych. Wskazali, że konieczne jest wzięcie pod uwagę szerokiego zakresu instrumentów, z uwzględnieniem poszerzenia zakresu kwalifikujących się produktów np. w ramach interwencji publicznej i dopłat do prywatnego przechowywania, a także rozważenie wykorzystania rezerwy kryzysowej.

Wśród sektorów najbardziej dotkniętych obecną sytuacją wymienione zostały rynki: mleka, wołowiny i cielęciny, kwiatów oraz owoców, warzyw i wina.

Informacje unijnego komisarza ds. rolnictwa

Komisarz Janusz Wojciechowski zapewnił, że KE szczegółowo analizuje przedstawione postulaty. W odniesieniu do instrumentów rynkowych zwrócił uwagę, że na razie jest na nie za wcześnie, konieczny jest pełny obraz sytuacji, ale KE jest otwarta na pracę w tym obszarze.

W zakresie systemu kontroli, komisarz Wojciechowski wyjaśnił, że są one niezbędne, gdyż wydajemy środki publiczne, ale postulaty państw  zostaną przeanalizowane. KE jest otwarta na zmiany w PROW, które pozwolą wykorzystać niewykorzystane środki na wsparcie dla rolników dotkniętych przez pandemię. KE zapowiedziała także przygotowanie w najbliższym czasie wytycznych dotyczących przepływu pracowników sezonowych.

Źródło: MRiRW