W nawiązaniu do wniosków Zarządu Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej, przekazanych przez Krajową Radę Izb Rolniczych, ministerstwo rolnictwa poinformowało, że podziela obawy środowisk rolniczych, odnoszące się do możliwych negatywnych konsekwencji umowy o wolnym handlu (FTA) z Mercosurem dla opłacalności unijnej produkcji niektórych wrażliwych sektorów rolnictwa. W związku z tym resort rolnictwa zgłaszał bezpośrednio KE lub za pośrednictwem Ministerstwa Rozwoju, szereg postulatów i wniosków w odniesieniu do prowadzonych negocjacji i zawartości umowy.
Postulaty te zgłaszane były przez Polskę samodzielnie bądź jako postulaty wspólne z niektórymi innymi państwami członkowskimi UE. Zostały one, aczkolwiek nie wszystkie i nie zawsze w pełnym zakresie, uwzględnione przez KE i odzwierciedlone w zapisach umowy. Zgłaszane przez Polskę postulaty zasadniczo dotyczyły następujących obszarów:
- Istotnego ograniczenia lub nawet całkowitego wyłączenia towarów najbardziej wrażliwych z koncesji taryfowych dla Mercosuru,
- Zawarcia w umowie zapisów ws. klauzul ochronnych, umożliwiających szybką i adekwatną reakcję w przypadku wystąpienia szkody lub pojawienia się zagrożeń dla unijnych producentów towarów rolnych,
- Ścisłej kontroli i pełnego przestrzegania unijnych standardów bezpieczeństwa żywności w imporcie z Mercosuru,
- Uwzględnienia w umowie potrzeby zapewnienia standardów zrównoważonego rozwoju, w tym przestrzegania międzynarodowych zobowiązań w zakresie ochrony klimatu i środowiska, jak również standardów w zakresie dobrostanu zwierząt,
- Uzyskania od Mercosuru ekwiwalentnych koncesji w dostępie do rynku tych krajów, w tym również ułatwień w zakresie procedur SPS.
Ze względu na fakt, że, jak było wyżej wskazane, nie wszystkie z tych postulatów zostały zrealizowane w umowie w pełnym zakresie, jej zatwierdzenie będzie z pewnością poprzedzone analizami i dyskusją, zarówno w Polsce, w ramach Rady Ministrów, w konsultacji z producentami i ich organizacjami, jak i w UE, w ramach Rady Ministrów UE i Parlamentu Europejskiego. Dla tymczasowego wejścia w życie umowy niezbędna będzie akceptacja Rady UE, a dla jej ostatecznego zatwierdzenia wymagana będzie również jej ratyfikacja przez wszystkie państwa członkowskie.
Odnosząc się do postulam zrekompensowania gospodarstwom zwiększonych wymagań w zakresie ochrony klimatu, środowiska wiejskiego, MRiRW poinformowało, że już w ramach obecnej perspektywy finansowej na lata 2014-2020 ma miejsce powiązanie wysokości płatności bezpośrednich - a także niektórych płatności w ramach PROW, jak płatności dla obszarów z naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW), rolno-środowiskowo-klimatyczne, ekologiczne, na zalesianie gruntów rolnych, płatność dobrostanowa - ze spełnieniem wymogów wzajemnej zgodności, zobowiązującej m.in. do przestrzegania wymogów ochrony środowiska, klimatu, utrzymania gruntów w dobrej kulturze. W ramach PROW wspierane są gospodarstwa, które podejmują się realizacji dodatkowych zobowiązań z zakresu ochrony środowiska (m.in. wody, gleby, krajobrazu, klimatu) oraz sprzyjają zachowaniu różnorodności biologicznej. Płatności za ww. zobowiązania prośrodowiskowe stanowią rekompensatę poniesionych kosztów i utraconych dochodów w rezultacie realizacji tych zobowiązań.
W ramach przyszłej WPR wieloletnie zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne, podobnie jak w perspektywie 2014-2020, będą obowiązkowo wdrażane przez państwa członkowskie. Rozważa się, aby zobowiązania te stanowiły kontynuację podejścia obecnie stosowanego. Działania rolno-środowiskowo-klimatyczne uwzględnią niezbędne modyfikacje, mające na celu realizację zwiększonych ambicji środowiskowych UE, tj. silniejsze ukierunkowanie na potrzeby środowiskowe oraz klimatyczne.
Odnosząc się do kwestii dochodów gospodarstw rolnych MRiRW przekazało, że, zgodnie z Wynikami Standardowymi Polskiego FADN, opracowanymi przez IERiGŻ, w okresie 2015-2018, zarówno dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego, jak i dochód z rodzinnego gospodarstwa rolnego na osobę pełnozatrudnioną, wykazują tendencję rosnącą. Dane dla roku gospodarczego 2018 w porównaniu z 2015r. pokazują 15% wzrost przeciętnego dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego i blisko 11% wzrost przeciętnego dochodu z rodzinnego gospodarstwa rolnego na osobę pełnozatrudnioną. Poziom przeciętnego rocznego wynagrodzenia netto w gospodarce narodowej osiągają gospodarstwa średnio-małe i większe.
Stanowisko Zarządu Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej zostało przekazane do Ministerstwa Rozwoju, jako do resortu wiodącego w przygotowaniu stanowisk Rady Ministrów w odniesieniu do wszystkich zagadnień z zakresu polityki handlowej, w tym umów o wolnym handlu. Ze względu na wniosek odnoszący się do działań organizacji ekologicznych, stanowisko Zarządu zostało przekazane również do Ministerstwa Klimatu.
