19 grudnia 2019 r. Komisji Europejska opublikowała sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego w sprawie wydatków Europejskiego Funduszu Rolniczych Gwarancji (EFRG), który obejmował środki na zobowiązania i płatności w kwocie odpowiednio 43 192 mln EUR oraz 43 116 mln EUR, przeznaczone na płatności bezpośrednie i wydatki związane z rynkiem.

Różnica w kwotach dotyczących obu rodzajów środków wynika z wykorzystywania środków zróżnicowanych w przypadku niektórych środków wdrażanych bezpośrednio przez Komisję. Dotyczą one głównie działań promujących produkty rolne oraz politycznych działań strategicznych i koordynacyjnych w obszarze rolnictwa.

Na podstawie przepisów art. 43 rozporządzenia (UE) nr 1306/2013 dochody z tytułu korekt finansowych dokonanych na mocy decyzji dotyczących rachunkowości i kontroli zgodności rozliczeń oraz nieprawidłowości stanowią dochody przeznaczone na finansowanie wydatków w ramach EFRG.

Zgodnie z tymi przepisami dochody przeznaczone na określony cel mogą finansować dowolne wydatki w ramach EFRG. Ewentualna część dochodów, której nie wykorzystano w danym roku budżetowym, zostaje automatycznie przeniesiona na następny rok budżetowy.

W budżecie EFRG na 2019 r. uwzględniono:

• ostatnie szacunki Komisji dotyczące potrzeb w zakresie finansowania środków rynkowych i płatności bezpośrednich,
• szacunkową kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel, która ma wpłynąć w trakcie roku budżetowego,
• a także przeniesioną kwotę salda dochodów przeznaczonych na określony cel pozostałą do wykorzystania z poprzedniego roku budżetowego.

We wniosku dotyczącym kwoty środków na EFRG w budżecie na 2019 r. Komisja uwzględniła całkowitą przewidywaną kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel i zwróciła się o przydzielenie w budżecie na 2019 r. środków na poziomie obliczonym przez odjęcie szacunkowej kwoty dochodów przeznaczonych na określony cel od kwoty przewidywanych potrzeb. Władza budżetowa przyjęła budżet EFRG z uwzględnieniem przewidywanej kwoty dochodów przeznaczonych na określony cel.

W chwili opracowywania budżetu na 2019 r. Komisja szacowała, że dostępne dochody przeznaczone na określony cel wyniosą 1 078 mln EUR. Mianowicie:

• według szacunków przewidywana kwota dochodów przeznaczonych na określony cel wygenerowanych w roku budżetowym 2019 miała wynieść 634 mln EUR (z tytułu korekt wynikających z kontroli zgodności rozliczeń oraz z tytułu nieprawidłowości spodziewano się uzyskać odpowiednio 499 mln EUR i 135 mln EUR);
• kwotę dochodów przeznaczonych na określony cel, która miała zostać przeniesiona z roku budżetowego 2018, oszacowano na 444 mln EUR.

Komisja przeznaczyła te dochody, szacowane na kwotę 1 078 mln EUR, na następujące systemy:

• 140 mln EUR na fundusze operacyjne dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw oraz
• 938 mln EUR na system płatności podstawowej.

Suma przegłosowanych środków i dochodów przeznaczonych na określony cel, o których mowa powyżej, odpowiada:

• kwocie 849 mln EUR przeznaczonej na fundusze operacyjne dla organizacji producentów w sektorze owoców i warzyw oraz
• kwocie 17 149 mln EUR przeznaczonej na system płatności podstawowej.

W załączniku, w którym przedstawiono dotychczasowe wykonanie budżetu na 2019 r., dane dotyczące środków budżetowych na poziomie artykułu dla sektora owoców i warzyw oraz dla płatności bezpośrednich niezwiązanych z produkcją nie uwzględniają wymienionych wyżej dochodów przeznaczonych na określony cel. Stanowią one zatwierdzone środki na te artykuły i wynoszą odpowiednio 715 mln EUR oraz 34 388 mln EUR.

Przy uwzględnieniu dochodów przeznaczonych na te artykuły całkowite kwoty przewidziane w budżecie na 2019 r. wynoszą 855 mln EUR dla sektora owoców i warzyw oraz 35 326 mln EUR dla płatności bezpośrednich niezwiązanych z wielkością produkcji.

W sektorze oliwy z oliwek, wina, mleka i programów szkolnych poziom wykorzystania środków był niższy niż zakładano. Natomiast wykonanie budżetu w sektorze owoców i warzyw przekracza poziom prognozowany w ramach profilu wydatków.

Oliwa z oliwek

Wydatki na programy poprawy jakości są o 10 mln EUR niższe niż zakładano na koniec sierpnia w profilu wydatków. Oczekuje się, że kwota przewidziana w budżecie zostanie wykonana do końca roku budżetowego.

Warzywa i owoce

Wydatki deklarowane w tym sektorze przewyższają o prawie 64 mln EUR założenia zawarte w profilu. Jednakże na tę chwilę przewiduje się, że całkowita kwota przewidziana w budżecie będzie wystarczająca do pokrycia wszystkich wydatków.  

Produkty sektora uprawy winorośli

W przypadku tego artykułu deklarowane wydatki są obecnie o 49 mln EUR niższe w porównaniu z profilem wydatków. Ta niewielka rozbieżność ma charakter tymczasowy, a kwota przewidziana w budżecie ma zostać wykorzystana pod koniec roku.

Mleko i przetwory mleczne

Odchylenie od profilu wydatków (-67 mln EUR) wynika ze zgłoszenia przez państwa członkowskie zysków ze sprzedaży odtłuszczonego mleka w proszku (w porównaniu z wartością księgową). Amortyzacja na koniec roku publicznych zapasów odtłuszczonego mleka w proszku została uwzględniona w roku budżetowym 2018 w celu dostosowania wartości zapasów do przewidywanej w danej chwili ceny sprzedaży. Od tego czasu rynek wykazywał stałą tendencję wzrostową. Dlatego też odtłuszczone mleko w proszku sprzedaje się po cenie wyższej niż wartość księgowa, co, jak wynika z informacji dostarczonych przez państwa członkowskie, powoduje generowanie zysków.

Programy szkolne

Ta rozbieżność w porównaniu z profilem (-19 mln EUR), ma charakter tymczasowy, a kwota przewidziana w budżecie ma zostać wykorzystana pod koniec roku.

Płatności bezpośrednie

Poziom wykorzystania środków na płatności bezpośrednie jest nieco wyższy niż zakładano.

Płatności bezpośrednie niezwiązane z wielkością produkcji

Deklarowane wydatki wynoszą o 926 mln EUR więcej w stosunku do profilu. Biorąc jednak pod uwagę dochody przeznaczone na określony cel dostępne w ramach tego artykułu, tj. 938 mln EUR, wykorzystanie to w pełni wpisuje się w profil historyczny. W związku z tym nie występuje brak środków, jak wynikałoby z profilu bez dochodów przeznaczonych na określony cel.

Inne płatności bezpośrednie

Wydatki zadeklarowane w ramach tego artykułu są nieznacznie mniejsze niż zakładał profil, o 115 mln EUR. Oczekuje się jednak, że kwota przewidziana w budżecie zostanie wykonana pod koniec roku.

Na koniec sierpnia 2019 r. uzyskano dochody przeznaczone na określony cel w wysokości 634,2 mln EUR, co stanowi 0,2 mln EUR więcej niż przewidywano przy przyjmowaniu budżetu na 2019 r. W ich skład wchodzą w szczególności:

• dochody z korekt dokonanych na podstawie decyzji księgowych i wynikających z kontroli zgodności rozliczeń w wysokości 494,4 mln EUR,
• dochody z tytułu nieprawidłowości w wysokości 137,9 mln EUR, oraz
• pozostałe dochody pochodzące z opłat za mleko w wysokości 1,9 mln EUR.

Łącznie z kwotą 448,8 mln EUR dochodów przeniesionych z poprzedniego roku całkowita kwota dochodów przeznaczonych na określony cel dostępna 31 sierpnia 2019 r. wyniosła 1 083,0 mln EUR. W trakcie roku budżetowego spodziewane są dodatkowe kwoty.

Dotychczasowe wykorzystanie środków budżetowych EFRG na 2019 r. w okresie do dnia 31 sierpnia 2019 r. wskazuje, że miesięczne kwoty zwrócone państwom członkowskim są wyższe niż przewidywany profil wykorzystania o 680 mln EUR.

Udostępniono już kwotę 1 083 mln EUR z dochodów przeznaczonych na określony cel, a w trakcie roku budżetowego spodziewane są wciąż dodatkowe kwoty dochodów.

Na ten moment Komisja zakłada, że zatwierdzone środki wraz z kwotą dochodów przeznaczonych na określony cel dostępnych do końca roku budżetowego będą wystarczające, aby pokryć wszystkie wydatki. W liście w sprawie poprawek nr 1 do projektu budżetu na 2020 r. Komisja oszacowała zatem, że na przeniesienie z budżetu na 2019 r. do budżetu na 2020 r. zostaną udostępnione dochody przeznaczone na określony cel w wysokości 280 mln EUR.