16 grudnia 2019 r. po raz pierwszy pod przewodnictwem nowego komisarza rolnego Janusza Wojciechowskiego odbyło się posiedzenie Rady Ministrów Rolnictwa i Rybołówstwa UE (AGRIFISH). W części rolnej Rady ministrowie omówili postęp prac nad reformą wspólnej polityki rolnej (WPR) pod przewodnictwem prezydencji fińskiej.

W swoim wystąpieniu minister Ardanowski podkreślił, że pomimo ponad rocznej dyskusji nad nowym kształtem WPR po 2020 roku nie widać przełomu, a wiele spraw jest nadal nierozwiązanych. Istotne rozstrzygnięcia w obszarze rolnym wymagają ustalenia wielkości budżetu na WPR podczas gdy negocjacje wieloletnich ram finansowych nadal trwają.

Oczekiwania Polski w zakresie modyfikacji ram prawnych  WPR  są nadal aktualne i dotyczą listy spraw takich jak: wyłączenie małych gospodarstw z warunkowości, większa elastyczność w realizacji planu strategicznego, odpowiednia lista sektorów kwalifikujących się do wsparcia oraz możliwość przesuwania środków pomiędzy filarami WPR.

– Potrzebna jest nowa wizja rozwoju rolnictwa – powiedział minister Ardanowski – gdyż są nowe wyzwania, których nikt z obecnych na sali ministrów nie kwestionuje. Natomiast zasady wsparcia bezpośredniego są archaiczne, sprzed 30 lat, oparte na plonach referencyjnych z tego okresu i liczbie zwierząt. To trzeba zmienić.  

– Polska wizja rozwoju rolnictwa jest zbieżna z tą, którą przedstawił na tym posiedzeniu Rady komisarz Janusz Wojciechowski. Dotyczy ona aktywności wobec zmian klimatycznym, które są dotkliwe dla rolnictwa. Pojawia się wiele pytań - jak chronić obszary wiejskie przed wyludnianiem się oraz jak stworzyć mieszkającym tam ludziom warunki by mogli żyć na odpowiednim poziomie? – powiedział minister Ardanowski .

Ważne jest też wsparcie małych gospodarstw, nie tylko ze względu na ich produkcję i aktywność na obszarach wiejskich, aby te obszary utrzymać w stanie żywotnym, obok rozwijających się aglomeracji miejskich. Należy też stworzyć lepsze warunki dla młodych rolników by chcieli być rolnikami; problem jest szerszy i nie rozwiąże problemu wymiany pokoleniowej oferowane wsparcie finansowe ale stworzenie warunków do powstawania i rozwoju gospodarstw rolnych. Inne ważne kwestie do rozwiązania w polityce rolnej, które wskazał Ardanowski – to krótkie łańcuchy dostaw, uniezależnienie się Europy od importu białka roślinnego oraz postępujący problem degradacji gleb, ważny czynnik produkcji rolniczej dla następnych pokoleń.

Minister Ardanowski zachęcał ministrów do lepszej współpracy wokół takiej wizji rolnictwa, którą przedstawił komisarz Wojciechowski bo to pozwoli problemy rolnictwa europejskiego lepiej rozwiązywać i być silniejszym partnerem również na arenie międzynarodowej.

O wyrównaniu dopłat bezpośrednich minister Ardanowski mówił nie tylko na posiedzeniu plenarnym Rady Ministrów, ale także podczas 7 spotkań bilateralnych na zaproszenie polskiego ministra, które miały miejsce na marginesie Rady.

Ministrowie rolnictwa państw bałtyckich popierają postulat wyrównania dopłat bezpośrednich, gdyż są w grupie państw o najniższym poziomie płatności dla rolników. Podkreślili podczas spotkania, że wobec nowych, jednakowych wyzwań jakie stoją przed rolnictwem europejskim nie ma uzasadnienia dla utrzymywania nierównych dopłat bezpośrednich.

Podczas spotkania z chorwacką minister rolnictwa Mariją Vuckovic, kraju który obejmuje przewodnictwo w Radzie UE od 1 stycznia 2020 r., minister Ardanowski zaapelował o otwartą dyskusję na temat dopłat bezpośrednich oraz sposobu i tempa ich wyrównania w UE.

– Kompromis w tej kwestii jest niezbędny jako część całego pakietu rolnego – powiedział polski minister rolnictwa.

W trakcie rozmowy z minister zrównoważonego rozwoju i turystyki Austrii Marią Patek minister Ardanowski podkreślił podobną strukturę rolnictwa z dużym udziałem małych gospodarstw rodzinnych w obu krajach oraz wysokim udziałem gospodarstw ekologicznych w Austrii. Przedstawił argumenty za wyrównaniem dopłat bezpośrednich, by w tej perspektywie zakończyć nielogiczny, niesprawiedliwy system dopłat, nie mający związku z nowymi wyzwaniami, zdefiniowanymi dla rolnictwa po 2020 r. Dla Austrii priorytetem jest utrzymanie żywotności wsi.

Podczas spotkania z minister rolnictwa Portugalii Marią do Ceu Albuquerque minister Ardanowski nawiązał do listu 7 ministrów rolnictwa UE w kwestii nie kontynuowania wyrównania dopłat bezpośrednich. W tym zakresie potrzebna jest dyskusja w oparciu o argumenty. Ministrowie zgodzili się, co do tego, że na realizację nowych celów po 2020 r. potrzebny jest odpowiedni budżet. Portugalia jest przeciwko cięciom budżetowym, gdyż nie zostaną zrealizowane cele WPR. Również konwergencja płatności bezpośrednich jest celem Portugalii, gdyż obecnie dopłaty są na poziomie 82% średniej UE.

W rozmowie z ministrem rolnictwa i rozwoju obszarów wiejskich Rumunii Adrianem Oros zaprezentowano 100% zgodność ministrów w kwestii konieczności wyrównania dopłat bezpośrednich. Podkreślono, że ambicje środowiskowe nie mogą pogłębiać różnic w poziomie wsparcia pomiędzy krajami UE.

Minister rozwoju obszarów wiejskich i żywności Grecji Makis Voridis, kraju o najwyższych płatnościach bezpośrednich w UE, podczas rozmowy z ministrem Ardanowskim podkreślił potrzebę wspierania małych gospodarstw, które dominują w tym kraju, by utrzymać żywotność obszarów wiejskich.

Minister Ardanowski podczas spotkania z minister rolnictwa, żywności i leśnictwa Bułgarii Desislavą Tanevą, oprócz tematu wyrównania dopłat bezpośrednich omówił, na prośbę strony bułgarskiej, szczegółowe, dodatkowe działania podjęte przez odpowiednie służby w zakresie kontroli mięsa drobiowego eksportowanego do Bułgarii.

Źródło: MRiRW