24 czerwca 2019 r. Komisja Europejska opublikowała wyniki ogólnoeuropejskiej kampanii na rzecz testowania produktów spożywczych, w której wykazano, że niektóre produkty, które oznaczone są w identyczny lub podobny sposób, mają jednocześnie różny skład.

Od momentu wygłoszenia orędzia o stanie Unii w 2017 r. przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker zajmuje się kwestią podwójnej jakości produktów. Komisja Europejska podjęła różne inicjatywy i publikuje dziś wyniki badania produktów w całej UE, które zbadane zostały przy zastosowaniu tej samej metodyki, aby można było lepiej zrozumieć problem podwójnej jakości towarów. Działający w Komisji Europejskiej instytut naukowy – Wspólne Centrum Badawcze – przeanalizował prawie 1 400 produktów spożywczych w 19 krajach UE. Z badania wynika, że 9 proc. porównywanych produktów różni się pod względem składu, chociaż opakowania są z przodu identyczne. Kolejne 22 proc. produktów o różnym składzie miało podobną przednią część opakowania. Badanie nie wykazało spójnego schematu geograficznego. Opierając się na opracowanej nowej metodyce, właściwe organy krajowe będą mogły teraz przeprowadzić analizę poszczególnych przypadków wymaganą zgodnie z unijnym prawem ochrony konsumentów w celu wykrycia praktyk wprowadzających w błąd.

Odpowiedzialny za Wspólne Centrum Badawcze komisarz do spraw edukacji, kultury, młodzieży i sportu Tibor Navracsics powiedział: Niektórzy Europejczycy czują, że produkty spożywcze niektórych marek, które kupują, są inne, być może gorsze, w porównaniu z produktami dostępnymi gdzie indziej. Komisja poprosiła swoich badaczy naukowych o pomoc w obiektywnej ocenie stopnia, w jakim takie różnice występują na jednolitym rynku. Wyniki są bardzo zróżnicowane: Jestem zadowolony, że w składzie markowych produktów spożywczych nie znaleziono żadnych dowodów na podział na Wschód i Zachód, obawiam się jednak, że prawie aż jedna trzecia zbadanych produktów różniła się składem, mimo iż były one identycznie lub podobnie oznakowane.

Vĕra Jourová, komisarz do spraw sprawiedliwości, konsumentów i równouprawnienia płci, powiedziała: Na europejskim jednolitym rynku nie będzie podwójnych standardów. Dzięki nowym przepisom wprowadzającym kary za podwójną jakość i wzmacniającym kompetencje organów ochrony konsumentów, dysponujemy odpowiednimi narzędziami, aby położyć kres tej praktyce. Europejscy konsumenci będą mogli robić zakupy z pełnym zaufaniem, że kupują to, co widzą.

Główne wnioski

W badaniu oceniono 1 380 próbek 128 różnych produktów spożywczych pochodzących z 19 państw członkowskich. Wykorzystana próba nie jest jednak reprezentatywna dla wielkiej i zróżnicowanej gamy produktów na rynku UE. W badaniu stwierdzono, że:

• W większości przypadków skład produktu odpowiada sposobowi, w jaki jest on prezentowany: 23 proc. produktów miało identyczną przednią część opakowania i taki sam skład, a 27 proc. produktów miało inną przednią część opakowania informującą o ich różnym składzie w różnych krajach UE.
• 9 proc. produktów przedstawianych jako takie same w całej UE miało różny skład: Miały one identyczny przód opakowania, ale różniły się pod względem składu.
• Dalsze 22 proc. produktów było podobnie prezentowane, ale miało różny skład: miały one podobny przód opakowania, ale różniły się pod względem składu.
• W przypadku produktów o różnym składzie nie występuje spójny schemat geograficzny stosowania tych samych lub podobnych opakowań. Ponadto różnica ustalona w składzie badanych produktów niekoniecznie stanowi różnicę w ich jakości.

Działania Komisji w tej sprawie

Po tym, jak przewodniczący Komisji Jean-Claude Juncker zajął się kwestią podwójnej jakości produktów w swoim orędziu o stanie Unii w 2017 r., Komisja Europejska podjęła różne inicjatywy:

• jasno określając w przepisach niedawno uzgodnionego nowego ładu dla konsumentów, kiedy podwójna jakość produktów jest wprowadzającą w błąd praktyką;
• ustanawiając wspólną metodykę badania produktów spożywczych;
• wydając zbiór wytycznych, aby pomóc organom krajowym w stosowaniu unijnych przepisów dotyczących konsumentów i żywności;
• przeznaczając ponad 4,5 mln euro na rozwiązanie tego problemu;
• testując produkty w całej UE przy użyciu tej samej metodyki, aby lepiej zrozumieć problem podwójnej jakości towarów.

Co dalej?

Komisja Europejska ogłasza dziś nowe zaproszenie do składania wniosków, o łącznym budżecie w wysokości 1,26 mln euro, w celu wzmocnienia zdolności organizacji konsumenckich do testowania produktów i identyfikowania wprowadzających potencjalnie w błąd praktyk. Termin zgłaszania wniosków upływa 6 listopada 2019 r.

Źródło: KE