Pod koniec kwietnia br. Komisja Europejska przyjęła
komunikat umożliwiający nową kwalifikację obszarów rolniczych z utrudnieniami
naturalnymi. Z pomocą ekspertów naukowych Komisja stworzyła podstawę
obiektywnej i jasnej klasyfikacji takich obszarów, wydzielając osiem kryteriów
opierających się na czynnikach gruntowych i klimatycznych. Jest to 8 następujących kryteriów: niska temperatura, stres
termiczny, osuszanie gleby, tekstura i kamienistość gleby, głębokość
przenikania korzeni w glebie, właściwości chemiczne gleby, równowaga
wilgotności gleby oraz nachylenie.
Jednak przed przedstawieniem wniosku legislacyjnego potrzebne są dodatkowe dane, które pozwoliłyby ocenić możliwości praktycznego wykorzystania tych kryteriów. Dlatego Komisja zwraca się z prośbą do państw członkowskich o przeprowadzenie symulacji w oparciu o dane krajowe, by wykazać, jakie mogą być skutki stosowania tych kryteriów. Nowy system klasyfikacji zacznie być stosowany najprawdopodobniej w 2014 roku. Przegląd ten nie wpłynie na tereny górskie (już objęte klasyfikacją opartą na wspólnych, obiektywnych kryteriach) ani na tereny, na których utrudnienia mają specyficzny charakter (np. wyspy i obszary przybrzeżne) i które są zaklasyfikowane zgodnie z tymi konkretnymi utrudnieniami.
„Wydzielanie obszarów z utrudnieniami naturalnymi dla rolnictwa należy zracjonalizować, a pomoc lepiej ukierunkować. W interesie rolników i nas wszystkich leży zapobieganie szkodom w środowisku poprzez nieprzerwaną uprawę tych obszarów” - powiedziała Komisarz ds. Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich Mariann Fischer Boel - „celem nie jest redukcja lub powiększenie obszarów o niekorzystnych warunkach gospodarowania, ale stworzenie systemu wydzielania, który będzie jasny i przejrzysty, a jednocześnie dostosowany do specyfiki obszaru tak rozległego i różnorodnego jak Unia Europejska.”
W całej Unii Europejskiej istnieje obecnie ponad 100 różnych kryteriów krajowych, pozwalających ocenić, czy dany obszar może otrzymać wsparcie finansowe jako obszar o niekorzystnych warunkach gospodarowania. Na tę różnorodność zwrócił uwagę Trybunał Obrachunkowy, stwierdzając, że może być źródłem nierównego traktowania. Z pomocą ekspertów naukowych Komisja opracowała osiem kryteriów, które opierają się na czynnikach gruntowych i klimatycznych i mogą stanowić dobrą podstawę obiektywnej i jasnej klasyfikacji takich obszarów.
Jednak możliwości praktycznego wykorzystania nowego systemu wydzielania opartego na tych kryteriach należy ocenić na podstawie symulacji przeprowadzonych przez kraje członkowskie z wykorzystaniem szczegółowych danych krajowych.
Ukierunkowanie na cele
By zachować krajobrazy, siedliska naturalne i różnorodność biologiczną, zapobiegać pożarom lasów i ulepszyć gospodarowanie zasobami wodnymi oraz gruntami należy utrzymać zrównoważone systemy gospodarki rolnej na obszarach, gdzie klimat i gleba stają się przeszkodą.
Dotacje unijne na utrzymanie gospodarki rolnej na takich obszarach powinny być zarezerwowane dla tych miejsc, gdzie utrudnienia naturalne są poważne i wpływają na gospodarkę rolną. Podczas przydzielania pomocy gospodarstwom rolnym na tych obszarach należy również skoncentrować się na gospodarstwach najbardziej zagrożonych możliwością zaprzestania działalności rolniczej.
Intensywna współpraca
Dotychczas Komisja i państwa członkowskie uczestniczyły w ponad 100 spotkaniach w tej sprawie. W wyniku konsultacji społecznych rozpoczętych dnia 22 maja 2008 r. otrzymano też 121 uwag. Podsumowano je w ocenie skutków dołączonej do komunikatu. Przyjęty komunikat w większym stopniu włącza instytucje unijne, regiony i grupy zainteresowane użytkowaniem gruntów dla celów rolniczych w analizę poprzedzającą wprowadzenie nowego systemu wydzielania obszarów. Przeprowadzając symulacje, które będą miały zasadnicze znaczenie dla przygotowywania wniosku Komisji, państwa członkowskie również zwiększą swój udział w tym procesie.
Pozostałe informacje:
Strona Komisji dotycząca polityki rozwoju obszarów wiejskich w latach 2007-2013
źródło: komunikaty prasowe Komisji Europejskiej
