W odpowiedzi na wystąpienie Zarządu KRIR z 27 lutego 2018 r. w sprawie podwyższenia kwoty zasiłku chorobowego przysługującego rolnikowi za każdy dzień niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym resort rolnictwa udzielił następujących wyjaśnień:
Zgodnie z ustawą z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz.0 z 2017 r., poz. 2336), zasiłek chorobowy przysługuje ubezpieczonemu, który wskutek choroby jest niezdolny do pracy nieprzerwanie przez co najmniej 30 dni. Zasiłek chorobowy wypłaca się za okres czasowej niezdolności do pracy jednak nie dłużej niż przez 180 dni. Po wyczerpaniu 180. dniowego okresu zasiłkowego, jeżeli ubezpieczony jest nadal niezdolny do pracy, zasiłek chorobowy może być przedłużony nawet o dalsze 360 dni, jeżeli ubezpieczony rokuje odzyskanie zdolności do pracy w tym czasie w wyniku leczenia i rehabilitacji. Zasiłek chorobowy to świadczenie przysługujące z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego.
Ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie stanowi samofinansujący się element ubezpieczenia społecznego rolników w ramach Funduszu Składkowego Ubezpieczenia Społecznego Rolników (FSUSR). Oznacza to, że składki ubezpieczonych muszą sfinansować wydatki na świadczenia z tego ubezpieczenia. Zgodnie z ww. ustawą budżet państwa gwarantuje jedynie wypłaty z ubezpieczenia emerytalno-rentowego rolników. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 21 maja 2009 r , zmieniającym rozporządzenie w sprawie określenia wysokości jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej oraz zasiłku chorobowego (Dz. U. Nr 87, poz. 727), zasiłek chorobowy od 24 czerwca 2009 r. wynosi 10 zł za każdy dzień czasowej niezdolności do pracy trwającej nieprzerwanie co najmniej 30 dni. Zasiłek chorobowy dla rolników, mimo iż jego wysokość wynosi zaledwie 10 zł za każdy dzień niezdolności do pracy, to najbardziej kosztowne świadczenie dla FSUSR. Ze wstępnych danych statystycznych KRUS za 2017 r. wynika, że wydatki FSUSR na świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego wyniosły 401,71 mln zł, z czego 336,85 mln to wydatki na zasiłki chorobowe dla rolników i domowników.
Nad równowagą finansową FSUSR czuwa Rada Ubezpieczenia Społecznego Rolników reprezentująca interesy ubezpieczonych i świadczeniobiorców KRUS, która ustala wysokość składek na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie. Członkowie Rady Rolników to przedstawiciele organizacji społeczno-zawodowych rolników i związków zawodowych rolników indywidualnych w większości będący płatnikami składek do systemu ubezpieczenia społecznego rolników lub jego beneficjentami. Rada Rolników stanowiąc o wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie ma decydujący wpływ na wysokość świadczeń z tego ubezpieczenia, w tym na wysokość zasiłku chorobowego, mimo iż ww. ustawa stanowi, że wysokość tego zasiłku określa w rozporządzeniu minister właściwy do spraw rozwoju wsi. Wydając stosowne rozporządzenie minister ma obowiązek uwzględniać wnioski Rady Rolników i uzgadniać z Radą Rolników projekt stosownych zmian co do wysokości świadczeń, mając na uwadze stan finansów FSUSR. Samofinansowanie się FSUSR wymaga bowiem elastycznego regulowania wysokości świadczeń z ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego. Za cenę utrzymania składki na niskim poziomie nie podwyższano więc zasiłku chorobowego od 2007 r. Składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie wynosi obecnie 42 zł miesięcznie, a jej wysokość nie była zmieniana od II kwartału 2011 r. Pragnę jednocześnie wskazać, że jak wynika z analiz przeprowadzonych przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, podwyższenie zasiłku chorobowego bez jednoczesnego uwzględnienia podwyższenia wysokości miesięcznej składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie, może skutkować utratą płynności finansowej FSUSR.
Należy ponadto wziąć pod uwagę fakt, że obecnie trwają prace legislacyjne zmierzające do podwyższenia wysokości jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej (z kwoty 700 zł do 809 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu), co również będzie wpływało na zwiększone wydatki z tego Funduszu. Mając powyższe na uwadze informuję, że kwestia podwyższenia wysokości zasiłku chorobowego jest możliwa do realizacji, ale pod warunkiem jednoczesnego podniesienia miesięcznej składki na ubezpieczenie, tak aby nie utracić płynności finansowej.
