Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, popierając wniosek Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego wystąpił 31 stycznia 2018 r. do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o podjęcie działań, aby znowelizować przepisy, które nakładają na rolnika obowiązek opłacenia podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% wartości przy zakupie ziemi rolnej na utworzenie lub powiększenie gospodarstwa. Z opłaty tej zwolnieni są obecnie rolnicy posiadający średnie i większe gospodarstwa, jednak dla gospodarstw mniejszych niż 11 ha nie ma tego wyłączenia, a zatem zobowiązani są płacić za każdy dokupowany grunt. Stwarza to dodatkową barierę dla mniejszych gospodarstw, chcących się rozwijać i powiększać skalę produkcji. Zarząd KRIR postulował zwolnienie wszystkich rolników z podatku od czynności cywilnoprawnych, bez względu na powierzchnię kupowanej działki rolnej i zniesienie dolnej granicy powierzchni gospodarstwa, jaką będą posiadali po transakcji.
MRiRW przekazało sprawę do Ministra Finansów, który udzielił następujących wyjaśnień:
W odniesieniu do poruszonej w piśmie kwestii zróżnicowania sytuacji podatników w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) w zależności od powierzchni gospodarstw rolnych, należy stwierdzić, że istnienie ulg i zwolnień podatkowych, jako stanowiące wyłom od powszechności opodatkowania, może być zawsze postrzegane przez niektóre grupy obywateli za niesprawiedliwe.
W związku z sygnałami o nadużywaniu zwolnienia z PCC przez przedsiębiorców nabywających grunty gospodarstw rolnych na cele inwestycyjne (m.in. pod budowę mieszkaniową, usługową, stacji benzynowych, obiektów hotelowych, etc.) rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz o zmianie niektórych innych ustaw (VII kadencja Sejmu druk nr 2656) zakładał, m.in. całkowite zniesienie preferencji podatkowych w PCC i w podatku od spadków i darowizn w tym zakresie. Konsekwencją zniesienia zwolnienia miało być opodatkowanie na równych zasadach nabycia nieruchomości przez wyeliminowanie preferencji jednego rodzaju inwestycji. Ponadto, w polskim rolnictwie dominuje model własności rodzinnej, a przeniesienie własności rodzinnych gospodarstw rolnych następuje najczęściej na rzecz osób najbliższych w drodze darowizny albo w drodze dziedziczenia, które korzystają ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn przewidzianego dla osób najbliższych.
W toku prac parlamentarnych ustawodawca przyjął projekt z poprawką poselską, w wyniku której nie zniesiono zwolnienia, a ograniczono zakres jego stosowania, nadając mu obecne brzmienie. Z powyższych względów, jak i z uwagi na wzgląd na dochody budżetów gmin, nie wydaje się zasadne rozszerzanie zakresu zwolnienia. Wpływy z PCC stanowią w całości dochód budżetów gmin (zgodnie z położeniem nieruchomości, której własność jest przenoszona w drodze umowy) i są przeznaczone na realizację ich zadań.
Przedstawiając powyższe, Ministerstwo Finansów uprzejmie informuje, że wprowadzanie odstępstw od powszechności opodatkowania wymaga zatem nie tylko racjonalności działania ustawodawcy z punktu widzenia adresatów tych ulg, ale także z punktu widzenia całego systemu podatkowego.
