Przyszłość rolnictwa i produkcji żywności była głównym tematem obrad Rady Ministrów Rolnictwa UE (AGRIFISH) w dniu 19 lutego 2018 r. . Ministrowie dyskutowali nad treścią komunikatu Komisji Europejskiej, dotyczącym Wspólnej Polityki Rolnej po 2020 r. Z ramienia polskiego rządu w posiedzeniu AGRIFISH uczestniczył minister Krzysztof  Jurgiel, który zgłosił do dyskusji temat dotyczący wkładu polityki spójności i innych polityk UE po 2020 r. w rozwój obszarów wiejskich.

Trzy kierunki obrad

Prezydencja bułgarska ukierunkowała obrady wokół  3 zasadniczych kwestii: przyszłość płatności bezpośrednich, nowa „architektura zielona” oraz  działania wspierające  rozwój  obszarów wiejskich.

Polskie priorytety

Minister Jurgiel w swoim wystąpieniu podkreślił, że problemy występujące na obszarach wiejskich  oraz bariery rozwojowe należy  likwidować w sposób solidarny, również w wymiarze finansowym, przede wszystkim w zakresie rozwoju przedsiębiorczości, tworzenia nowych miejsc pracy, poprawiania standardów życia na obszarach wiejskich.

Wyrównanie wciąż istniejących różnic rozwojowych pomiędzy państwami członkowskimi, jak i też miastami a obszarami wiejskimi, wymaga znaczącego i komplementarnego zaangażowania wielu polityk UE w tym polityki spójności. Z tego względu Polska pozytywnie ocenia zaproponowany w Komunikacie KE mechanizm weryfikowania wpływu różnych polityk na sytuacje obszarów wiejskich (tzw. rural proofing).

Komisarz ds. rolnictwa i rozwoju wsi Phil Hogan bardzo pozytywnie odniósł się do polskiego wniosku. Również kilku ministrów poparło prezentowane przez Polskę podejście do wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z polityki spójności.

W zakresie płatności bezpośrednich dla Polski ważne jest pełne wyrównanie dopłat w UE (tzw. konwergencja zewnętrzna). Płatności bezpośrednie nadal są oparte o historyczne poziomy produkcji, chociaż obecnie wszyscy rolnicy w UE muszą wypełniać te same wymogi i cele, które są silnie powiązane z zarządzaniem użytkami rolnymi. Polska kierunkowo popiera propozycję mechanizmów służących lepszemu ukierunkowaniu wsparcia na małe i średnie gospodarstwa.

Minister Jurgiel argumentował również potrzebę  utrzymania płatności związanych z produkcją w sektorach o szczególnym znaczeniu społecznym, gospodarczym czy środowiskowym, by zachować różnorodność unijnego rolnictwa. Ta forma płatności powinna wspierać przede wszystkim sektory wymagające dużego zaangażowania siły roboczej, korzystne dla środowiska (np. uprawy wysokobiałkowe itp.) i poddane największej presji konkurencyjnej wynikającej z umów liberalizujących handel UE.

W opinii Polski ważną rolę pełni drugi filar WPR.  Polska oczekuje, że również po 2020 roku wsparcie w ramach tego filaru służyć  będzie  wyrównywaniu poziomów rozwoju wsi i rolnictwa między państwami członkowskimi, w szczególności między Wschodem a Zachodem UE. Dlatego też Polska uważa, że w przyszłym budżecie WPR powinny być zapewnione odpowiednie środki na ten cel, a ich podział powinien być oparty o dotychczasowe kryteria spójnościowe, odzwierciedlające lukę rozwojową poszczególnych krajów i regionów.

Biogospodarka

Ministrowie  wymienili też poglądy na temat przeglądu europejskiej strategii dotyczącej biogospodarki oraz  roli rolnictwa w tej dziedzinie. Komisja zapowiedziała przygotowanie strategii w drugiej  połowie 2018 roku. Ministrowie zwracali uwagę na konieczność rozwoju badań w zakresie nowych technologii i innowacyjnych sposobów produkcji oraz zapewnienia, że nowe rozwiązania będą dostępne dla rolników. W tym celu konieczne są działania informacyjne i doradztwo dla rolników. Ministrowie podkreślali, że pozycja producentów pierwotnych (rolników i leśników) w łańcuchu wartości powinna ulec wzmocnieniu. Istotne jest także zwiększanie synergii między różnymi politykami i programami.

Po raz kolejny Polska przypomniała o inicjatywie BIOEAST, która jest szansą dla krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Stwarza możliwości, aby kraje te mogły lepiej wykorzystać swój potencjał w zakresie biogospodarki, m.in. poprzez większe wykorzystanie środków Horyzont 2020 na badania naukowe w tej dziedzinie.

Plan białkowy

Komisarz  Hogan przedstawił harmonogram prac nad „Unijnym planem  białkowym”. Komisja Europejska zamierza  opublikować plan białkowy do końca 2018 roku.

W ramach prac przygotowawczych zostaną zorganizowane 4  warsztaty tematyczne  na następujące tematy: badania i innowacje, agronomia, łańcuch dostaw, potencjał rynkowy. Komisja przygotuje w ramach konsultacji i przekaże państwom członkowskim  kwestionariusz z pytaniami w tym zakresie.

Źródło: MRiRW