W czwartek 21 września 2017 r. tymczasowo weszła w życie kompleksowa umowa gospodarczo-handlowa (CETA) między UE a Kanadą. - W znacznym stopniu wzmacnia ona nasze stosunki z Kanadą, partnerem strategicznym i sprzymierzeńcem, z którym mamy głębokie więzi historyczne i kulturowe – podkreśla komisarz ds. handlu Cecilia Malmström. CETA w pełni i ostatecznie wejdzie w życie po ratyfikowaniu jej przez wszystkie państwa członkowskie UE.

Przyjmując z zadowoleniem ten niezwykle ważny krok w unijnej polityce handlowej, przewodniczący Komisji Europejskiej Jean-Claude Juncker powiedział: - Ta umowa odzwierciedla oczekiwany przez nas obraz naszej polityki handlowej – jest to instrument na rzecz wzrostu gospodarczego, zapewniający korzyści europejskim przedsiębiorstwom i obywatelom, ale również narzędzie do wyrażania naszych wartości, wykorzystania możliwości płynących z globalizacji oraz kształtowania globalnych zasad handlowych. Umowa została poddana dogłębnej kontroli parlamentarnej, co odzwierciedla rosnące zainteresowanie obywateli polityką handlową. Intensywna wymiana poglądów na temat CETA, która miała miejsce podczas tego procesu, jest dowodem na demokratyczny charakter europejskiego procesu decyzyjnego. Oczekuję, że państwa członkowskie będą prowadziły otwartą i dogłębną dyskusję w kontekście trwających krajowych procedur ratyfikacyjnych. Nadszedł czas, by nasze przedsiębiorstwa i obywatele w jak największym stopniu skorzystali z tej okazji i by wszyscy zobaczyli, jak nasza polityka handlowa może przynosić wszystkim wymierne korzyści.

Unijna komisarz ds. handlu Cecilia Malmström stwierdziła: - Sytuacja naszych eksporterów wkrótce się zmieni. Tymczasowe wejście w życie pozwala unijnym przedsiębiorstwom i obywatelom rozpocząć od razu czerpanie korzyści z tej umowy. Jest to pozytywny sygnał dla światowej gospodarki, który ma potencjał do pobudzenia wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy. CETA jest nowoczesną i postępową umową, podkreślającą nasze zobowiązanie do prowadzenia wolnego i sprawiedliwego handlu opartego na naszych wartościach. Pomaga nam kształtować proces globalizacji i przepisy regulujące handel światowy. Co więcej, CETA podkreśla nasze zdecydowane zaangażowanie na rzecz zrównoważonego rozwoju i chroni zdolność naszych rządów do wprowadzania regulacji w interesie publicznym. Umowa ta również w znacznym stopniu wzmacnia nasze stosunki z Kanadą, partnerem strategicznym i sprzymierzeńcem, z którym mamy głębokie więzi historyczne i kulturowe.

Tymczasowe stosowanie umowy CETA od 21 września następuje po jej zatwierdzeniu przez państwa członkowskie UE, wyrażonym w ramach Rady, oraz przez Parlament Europejski.

Jednak w pełni i ostatecznie wejdzie w życie dopiero, gdy zostanie ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie UE. Komisja będzie pracować wspólnie z państwami członkowskimi UE i Kanadą nad zapewnieniem jej sprawnego i skutecznego wdrożenia.

Jakie będą skutki wdrożenia CETA?

CETA stwarza unijnym przedsiębiorstwom każdych rozmiarów nowe możliwości w zakresie eksportu do Kanady. Dzięki niej unijne przedsiębiorstwa zaoszczędzą 590 mln euro rocznie, tj. wartość ceł płaconych za towary wywożone do Kanady. Od dnia 21 września CETA znosi cła na 98 proc. produktów (linii taryfowych) stanowiących przedmiot wymiany handlowej UE z Kanadą. Zapewnia również unijnym przedsiębiorstwom najlepszy dostęp do zamówień publicznych w Kanadzie - nie tylko na szczeblu federalnym, lecz także na poziomie prowincji i gmin - jaki kiedykolwiek oferowano przedsiębiorstwom spoza tego kraju.

Największe korzyści odniosą mniejsze firmy, których nie stać na ponoszenie kosztów wynikających z biurokratycznych procedur związanych z eksportem do Kanady. Małe przedsiębiorstwa zaoszczędzą czas i pieniądze, na przykład unikając podwójnych wymagań w zakresie badania produktów, długotrwałych procedur celnych i wysokich kosztów prawnych. Organy państw członkowskich zajmujące się promocją eksportu są gotowe, by pomóc przedsiębiorstwom w rozpoczęciu eksportu za ocean, pobudzeniu istniejącej już wymiany handlowej i przyciąganiu inwestycji.

CETA stwarza nowe możliwości dla europejskich rolników i producentów żywności, przy jednoczesnej pełnej ochronie wrażliwych sektorów UE. UE otworzyła swój rynek w ograniczonym zakresie dla określonych konkurencyjnych produktów z Kanady, przy jednoczesnym zapewnieniu lepszego dostępu do rynku kanadyjskiego dla ważnych europejskich produktów eksportowych. Należą do nich: ser, wino i napoje alkoholowe, owoce i warzywa oraz produkty przetworzone. CETA będzie również chronić 143 oznaczenia geograficzne UE w Kanadzie, wysokiej jakości regionalne produkty żywnościowe i napoje.

Z umowy tej skorzysta również 500 mln konsumentów europejskich. Umowa zapewnia konsumentom większy wybór, przy jednoczesnym utrzymaniu europejskich standardów, ponieważ jedynie produkty i usługi, które są w pełni dostosowane do wszystkich unijnych regulacji, mogą zostać wprowadzone na rynek unijny. CETA nie zmieni sposobu, w jaki UE reguluje bezpieczeństwo żywności, w tym kwestie dotyczące produktów genetycznie modyfikowanych lub zakaz wykorzystywania wołowiny z hodowli opartej na stosowaniu hormonów.

Umowa zapewni również większą pewność prawa w gospodarce usługowej, umożliwi większą mobilność pracowników firm, a także stworzy ramy umożliwiające wzajemne uznawanie kwalifikacji w szeregu zawodów, od architektów po operatorów dźwigów.

Państwa członkowskie UE mogą ponadto nadal świadczyć usługi publiczne w taki sposób, jaki uznają za stosowne. Tę kwestię i inne zagadnienia wyjaśniono we wspólnym instrumencie interpretacyjnym, który będzie miał moc prawną. W jasny i jednoznaczny sposób wymieniono w nim, co Kanada i UE uzgodniły w szeregu artykułów CETA.

Procedura i dalsze kroki

UE i Kanada podpisały CETA w dniu 30 października 2016 r., w następstwie zgody państw członkowskich UE wyrażonej na forum Rady. W dniu 15 lutego Parlament Europejski również wyraził zgodę na jej podpisanie. W dniu 16 maja 2017 r. CETA ratyfikowała strona kanadyjska. Otworzyło to drogę do tymczasowego stosowania, gdy tylko Kanada przyjęła wszystkie niezbędne przepisy wykonawcze.

Umowa zostanie w pełni wdrożona, kiedy wszystkie państwa członkowskie UE dokonają jej ratyfikacji zgodnie ze swoimi wymogami konstytucyjnymi. Gdy CETA zacznie w pełni obowiązywać, nowy i poprawiony system sądów ds. inwestycji zastąpi obecny mechanizm rozstrzygania sporów między inwestorem a państwem, który istnieje w wielu dwustronnych umowach handlowych wynegocjowanych w przeszłości przez rządy państw członkowskich UE. Nowy mechanizm będzie przejrzysty i nie będzie się opierał na sądach tworzonych ad hoc.

Źródło: KE