Poniżej przedstawiamy uwagi samorządu rolniczego do projektu rozporządzenia Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szkoleń dla podmiotów, których dotyczą
działania objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 oraz
doradzania odnośnie do sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy.
Wdrożenie zasady cross-compliance to zadanie nieporównywalnie trudniejsze niż wszystkie inne wymogi w odniesieniu do działań w ramach Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006. Wychodząc naprzeciw zaistniałej potrzebie, Unia Europejska zobligowała rozporządzeniem Rady WE 1782/2003 kraje członkowskie do stworzenia systemu doradztwa dla gospodarstw rolnych, częściowo finansowanego z budżetu Wspólnoty, obejmującego swym zakresem normy wzajemnej zgodności. Dotychczas w Polsce nie wprowadzono tego systemu, a co za tym idzie nasi rolnicy nie mogli skorzystać z usług kwalifikowanych doradców w zakresie kompleksowej oceny spełnienia wymogów wzajemnej zgodności w ich gospodarstwach.
Projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 w §2 pkt 2 lit. a zakłada, że pomoc finansową w ramach powyższego działania przyznaje się osobie, która w roku poprzedzającym uzyskała płatność bezpośrednią i zawarła w podmiotem doradczym umowę o wykonanie co najmniej usługi kompleksowej oceny spełniania wymogów wzajemnej zgodności. Tym samym kompleksowa ocena spełnienia wymogów wzajemnej zgodności w gospodarstwie staje się pierwszą i obowiązkową usługą. Należy więc się spodziewać, że usługa taka, po wejściu w życie powyższych przepisów, będzie poszukiwana przez większość polskich gospodarstw. Biorą pod uwagę, że czas, który doradca będzie musiał poświęcić na sporządzenie tej oceny będzie kilka lub kilkunastokrotnie razy dłuższy niż przy innych dotychczasowych działaniach (biznes plan, plan rolnośrodowiskowy), istnieje pilna potrzeba przeszkolenia kilku tysięcy doradców w tym zakresie.
Mając na uwadze skalę przedsięwzięcia, wydaje się dalece mało prawdopodobne, aby Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie sprostało w ciągu kilku najbliższych miesięcy temu zadaniu. Zwracamy ponadto uwagę, że zgodnie z omawianym projektem rozporządzenia Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie odpowiedzialne będzie za szereg innych działań związanych z przedmiotem regulacji tj:
- prowadzenie szkoleń dla działania „Korzystanie z usług doradczych”,
- opracowanie programu szkolenia dla działania „Korzystanie z usług doradczych”,
- zatwierdza programów szkoleń dla działania „Program rolnośrodowiskowy”
- opracowanie metodyki doradzania w zakresie oceny gospodarstwa rolnego pod kątem spełniania wymogów wzajemnej zgodności oraz zasad BHP w gospodarstwie,
- przeprowadzanie egzaminów na doradców po odbytym szkoleniu dla działania „Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów”,
- prowadzenie list doradców rolnych, rolnośrodowiskowych i ekspertów przyrodniczych,
- powoływanie komisji do przeprowadzenia egzaminu dla doradców z zakresu opracowywania planów działalności rolnośrodowiskowej,
- powoływać komisję opiniującej posiadanie odpowiednich kwalifikacji i doświadczenia do sporządzania dokumentacji przyrodniczej,
- prowadzenie kształcenia ustawicznego dla doradców z zakresu cross-compliance.
Pamiętać należy także o zadaniach tej instytucji wynikających z art. 4 ustawy z dnia 22 października 2004 r. o jednostkach doradztwa rolniczego.
W opinii samorządu rolniczego, przy obecnym i proponowanym nakładzie obowiązków, Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie nie będzie w stanie przeprowadzić szkoleń i egzaminów dla kilku tysięcy doradców z zakresu cross-compliance. W naszej ocenie zadania, o których mowa w przedmiotowym projekcie, należałoby „rozłożyć” także na inne instytucje. Przykładem służyć tu może wiele ośrodków doradztwa rolniczego zatrudniających specjalistów, szczególnie z zakresu ochrony środowiska, dobrej kultury rolnej, dobrostanu zwierząt, których wiedza i doświadczenie nie odbiegają od umiejętności kadry Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie. Podobnie, lecz na mniejszą skalę jest także w wojewódzkich izbach rolniczych.
Podsumowując niniejszą kwestię, chcąc zapewnić ogólną dostępność do rynku doradców z zakresu cross-compliance, należy do grona organizatorów szkoleń dopuścić ośrodki doradztwa rolniczego pozostawiając w gestii Centrum przeprowadzanie egzaminu.
Doświadczenie ostatnich lat, szczególnie w zakresie szkoleń w celach uzyskania oraz przedłużenia uprawnień doradców rolnośrodowiskowych prowadzonych przez Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie wykazały niestety spore trudności samorządu rolniczego w tym zakresie. Izby rolnicze zatrudniające w swych biurach tego typu doradców musiały toczyć batalię o możliwość przeszkolenia swoich pracowników. Zdecydowane pierwszeństwo mieli tutaj pracownicy oddziałów doradztwa rolniczego.
W związku z powyższym, w kontekście art 36 ust 1 ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz rozwoju Obszarów Wiejskich za w pełni uzasadnione widzimy włączenie izb rolniczych do organizacji szkoleń z zakresu „Programu rolnośrodowiskowego”.
Tym samym § 3 pkt 2 projektu rozporządzenia powinien otrzymać brzmienie:
„2) jednostki doradztwa rolniczego, izby rolnicze i inne podmioty dla działania „Program rolnośrodowiskowy”
Analogicznie, także w § 4, § 7 ust. 1 i ust 3 po słowach jednostki doradztwa rolniczego należałoby wprowadzić izby rolnicze.
Biorąc pod uwagę, że program szkolenia dla działania „Program rolnośrodowiskowy” był opracowany w Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie na potrzeby szkolenia doradców rolnośrodowiskowych do działania Programu rolnośrodowiskowego PROW 2004-2006 i po wniesieniu do niego korekt dotyczących zmian jakie zaszły w PROW 2007-2013, zdaniem Krajowej Rady Izb Rolniczych, powinien on służyć do przeprowadzania wszystkich szkoleń.
Chcąc utrzymać jednakowy, wysoki poziom przygotowania merytorycznego i metodycznego doradców rolnośrodowiskowych należy ich szkolenie oprzeć o jeden program szkolenia. Ułatwi to i usprawni prace wszystkich zainteresowanych stron. Podmioty zamierzające prowadzić szkolenia będą mogły skorzystać z profesjonalnie przygotowanego programu, zaś dyrektor Centrum, zamiast analizować i akceptować być może dziesiątki programów przygotowanych przez potencjalnych organizatorów szkolenia, zmodyfikuje program opracowany w Centrum.
Mając na uwadze zakres merytoryczny omawianego rozporządzenia oraz jego korespondowanie do aktu wykonawczego działania PROW „Korzystanie z usług doradczych przez rolników i posiadaczy lasów”, w opinii Krajowej Rady Izb Rolniczych §14 ust. 1 oraz §15 ust. 1 winien zostać uzupełniony o wykształcenie wyższe w zakresie leśnictwa.
Brak w §16 dotyczącym ekspertów przyrodniczych, wymogu wyższego wykształcenia, jest zapisem dyskryminującym w stosunku do doradców rolniczych i doradców rolnośrodowiskowych.
Ponadto, sugerujemy wykreślenie §2 z przedmiotowego rozporządzenia.
Projekt rozporządzenia opublikowany został na stronie internetowej MRiRW w zakładce Legislacja
