W dniu 5 marca 2013r. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podpisał rozporządzenie MRiRW zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Modernizacja gospodarstw rolnych" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013. Nowelizacja rozporządzenia wprowadza zmiany wynikające m.in. z doświadczeń we wdrażaniu działania „Modernizacja gospodarstw rolnych" oraz zmiany wynikające z orzecznictwa Naczelnego Sądu Administracyjnego.

 

 

 

 

Celem nowelizacji jest również dostosowanie przepisów obowiązujących w przypadku działania „Modernizacja gospodarstw rolnych" do innych znowelizowanych przepisów prawa. Uwzględniając powyższe, nowelizacja ww. rozporządzenia MRiRW dotyczy w szczególności:

• Doprecyzowania przepisów odnośnie dokumentów, które należy dołączyć do wniosku o przyznanie pomocy, poprzez wymienienie załączników do wniosku oraz wskazanie załącznika, którego brak może skutkować odmową przyznania pomocy. Zmiany w tym zakresie są wprowadzane w związku ze stanowiskiem Naczelnego Sądu Administracyjnego, który w wyroku z dnia 24 stycznia 2012r. (sygn. akt II GSK 1425/10) stwierdził, że w rozporządzeniu, a nie w jakimkolwiek innym akcie niższej rangi, organ upoważniony zobowiązany jest m.in. do określenia rodzaju dokumentów wymaganych do załączenia do wniosku o przyznanie pomocy. Załączniki do wniosku o przyznanie pomocy, wymienione w nowelizacji rozporządzenia, były do tej pory określone tylko w formularzu wniosku o przyznanie pomocy udostępnianym przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Obecnie zakres wymaganych załączników jest wymieniony zarówno w ww. rozporządzeniu dla działania 121, jak i we wzorze formularza wniosku o przyznanie pomocy, jaki będzie obowiązywał w najbliższym naborze wniosków.

• Doprecyzowania przepisów w zakresie tzw. „preselekcji" (wstępnej oceny wniosku), której istotą jest szybka weryfikacja, czy złożone wnioski zawierają podstawowe informacje pozwalające na ich rozpatrzenie. Zmiana wynika z konieczności doprecyzowania w rozporządzeniu, jaki dokument należy dołączyć bezwzględnie do wniosku. W związku z ww. wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz tym, że dotychczas bezwzględnie wymagane pola we wniosku oraz załączniki określała Agencja w dokumentach aplikacyjnych, konieczne było wskazanie preselekcyjnych załączników w rozporządzeniu wykonawczym. Modyfikacji uległ więc wzór formularza wniosku o przyznanie pomocy tj. ograniczono pola preselekcyjne do jednego (część II. Identyfikacja Wnioskodawcy pkt. 3) tj. dotyczącego numeru identyfikacyjnego nadanego zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 18 grudnia 2003r. o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności (Dz. U. z 2012r., poz. 86. t.j.) oraz w przypadku, kiedy wnioskodawca nie ma jeszcze nadanego ww. numeru, zobowiązuje się go do złożenia wniosku o wpis do ewidencji producentów, z zastrzeżeniem, iż jego niezłożenie będzie skutkowało odmową przyznania pomocy na etapie wstępnej oceny wniosku.

• Dostosowania przepisów obowiązujących w przypadku działania „Modernizacja gospodarstw rolnych" do przepisów obowiązujących w zakresie:

• rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010r. w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych (Dz. U. Nr 97, poz. 624 oraz z 2012r. poz. 205). W związku ze zmianą tego rozporządzenia, konieczne będzie przedstawienie Agencji nie tylko świadectwa ukończenia szkoły, ale również zaświadczenia, w którym wskazany będzie zawód, w jakim kształcił się wnioskodawca;
• nowowprowadzonych przepisów ustawy z dnia 7 września 1991r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004r. Nr 256, poz. 2572, z późn. zm.). Ustawa ta wprowadza istotne zmiany w systemie kształcenia zawodowego, które weszły w życie 1 września 2012r. W związku z wprowadzeniem nowej formy nabywania przez osoby dorosłe kwalifikacji zawodowych, w tym rolniczych, wraz z jednoczesnym znaczącym ograniczeniem dostępu do szkół dla dorosłych, wprowadzono, jako dokument potwierdzający na potrzeby działania „Modernizacja gospodarstw rolnych" posiadanie wyksztalcenia średniego rolniczego, dyplom potwierdzający kwalifikacje zawodowe w zawodach wymienionych w ust. 2 załącznika do rozporządzenia;
• wieku emerytalnego, tzn. przepisów zmienionych ustawą z dnia 11 maja 2012r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2009r. Nr 153, poz. 1227, z późn. zm.), które weszły w tycie z dniem 1 stycznia 2012r. i spowodowały wydłużenie się wieku emerytalnego poszczególnych grup osób - w celu uwzględniania tych grup osób jako potencjalnych Beneficjentów działania 121;
• nowej ustawy z dnia 9 listopada 2012r. o nasiennictwie (Dz. U. poz. 1512), która weszła w życie z dniem 28 stycznia 2013r. Jednocześnie utraciła moc ustawa z dnia 26 czerwca 2003r. o nasiennictwie (Dz. U. z 2007r. Nr 41, poz. 271, z późn. zm.). Nowa ustawa nie zawiera załącznika nr 1, jednakże treść tego załącznika została ujęta w wykazie gatunków roślin, których odmiany podlegają rejestracji oraz których materiał siewny może być wytwarzany, oceniany i kontrolowany, ogłoszonym w obwieszczeniu, o którym mowa w art. 1 ust. 3 ustawy z 9 listopada 2012r. o nasiennictwie. W związku z powyższym, konieczne było dostosowanie przepisów rozporządzenia do nowej ustawy o nasiennictwie.
• nowej ustawy z dnia 23 listopada 2012r. - Prawo pocztowe (Dz. U. poz. 1529), która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2013r. i wprowadza m.in. zmianę terminologii, polegającą na zastąpieniu wyrazów „operatora publicznego" wyrazami „operatora wyznaczonego". Wraz z wejściem w życie ww. ustawy utraciła moc ustawa z dnia 12 czerwca 2003r. - Prawo pocztowe (Dz. U. z 2008r. Nr 189, poz. 1159, z późn. zm.).

• Skrócenia okresu, na etapie ubiegania sic o przyznanie pomocy, o który jest możliwe przedłużenie terminu na wykonanie przez wnioskodawcę określonej czynności w toku postępowania w sprawie przyznania pomocy - z 6 miesięcy do łącznie 30 dni, o które Wnioskodawca może występować po otrzymaniu wezwania ARiMR do złożenia uzupełnień. Zmiana ta wynika z konieczności usprawnienia procesu oceny wniosków, szczególnie w obliczu zbliżającej się daty zakończenia realizacji PROW na lata 2007-2013. Ze względu na fakt, iż końcowa data wypłaty środków w ramach Programu to dopiero 31 grudnia 2015r., skrócenia okresu, o który jest możliwe przedłużenie terminu na wykonanie określonych czynności, nie wprowadza się w zakresie postępowania dotyczącego wypłaty pomocy.

• Wprowadzenia wymogu dołączenia do wniosku o przyznanie pomocy kopii co najmniej 2 zapytań dotyczących nabycia nowej rzeczy lub usług, skierowanych do różnych dostawców lub wykonawców (zapytań ofertowych) oraz kopii 2 ofert stanowiących odpowiedź na te zapytania, wraz z uzasadnieniem wyboru oferty - w przypadku każdego zadania ujętego w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji, którego koszt przekracza 10 tys. zł netto, dotyczącego inwestycji innej niż polegającej na budowie, przebudowie lub remoncie połączonym z modernizacją. Posłużono się tu pojęciem „wykonawca" i „dostawca", aby uwzględnić wszystkie podmioty, które mogą składać oferty, świadczyć usługi, ale też realizować świadczenia, których przedmiotem są roboty budowlane lub dostawy. Ponadto, we wniosku o przyznanie pomocy wprowadza się oświadczenie dotyczące zobowiązania Wnioskodawcy do dokonania zakupu przedmiotu postępowania ofertowego, w przypadku zakupu nowych rzeczy lub usług w przypadku każdego zadania ujętego w zestawieniu rzeczowo-finansowym operacji, którego koszt przekracza 10 tys. zł netto (z wyjątkiem operacji obejmujących inwestycje polegające na budowie, przebudowie lub remoncie połączonym z modernizacją) po przeprowadzeniu postępowania ofertowego (nie wcześniej jednak niż w dniu podania do publicznej wiadomości informacji o kolejności przysługiwania pomocy w ramach działania 121 w danym województwie). Zachowanie powyższej kolejności będzie weryfikowane na etapie rozliczania inwestycji i jej niedotrzymanie może skutkować odmową wypłaty pomocy lub korekta jej wysokości.

• Doprecyzowania przepisów dotyczących określenia wprost, że umowa zawiera wykaz dokumentów, które należy dołączyć do wniosku o płatność.

• Wprowadzenia regulacji umożliwiającej wyrażenie przez Agencję zgody na zakończenie realizacji operacji lub złożenie wniosku o płatność po upływie terminów, odpowiednio 24 (operacje jednoetapowe) lub 36 (operacje dwuetapowe) miesięcy od daty zawarcia umowy albo 60 miesięcy od dnia zawarcia umowy - w przypadku operacji obejmujących inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu - w terminie późniejszym, o nie więcej niż 6 miesięcy od upływu tych terminów i nie później niż do dnia 30 czerwca 2015r. Ma to związek z przypadkami przekraczania przez Beneficjantów określonych terminów, co na obecnym etapie wdrażania działania „Modernizacja ...„ powodowałoby odmowę wypłaty pomocy dla Beneficjentów,  którzy zrealizowali inwestycję i osiągnęli cel operacji. Analogiczną zgodę Agencja będzie mogła wyrazić w przypadku, gdy przed dniem wejścia w życie nowelizacji rozporządzenia powyższe terminy już upłynęły a Agencja nie odmówiła wypłaty pomocy.

• Uchylenia przepisu dotyczącego wymogu dostarczania przez Beneficjenta faktur sprzedaży rzeczy będących przedmiotem leasingu, wystawionych przez zbywcę na rzecz finansującego. Przedmiotowe faktury dostarczane są obecnie w przypadku operacji obejmujących inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu w celu weryfikacji przez Agencję, czy raty zapłacone z tytułu wykonania umowy leasingu nie przekraczają ceny netto nabycia danej rzeczy (warunek uznania kosztu za kwalifikowalny zawarty w § 9 ust. 1 pkt 9 rozporządzenia wykonawczego dla działania „Modernizacja gospodarstw rolnych"). Zmiana ta wynika z doświadczeń we wdrażaniu działania, które wskazują, że podmiot sprzedający (zbywca) jest często jednocześnie finansującym leasing. W takiej sytuacji finansujący posiada jedynie fakturę wystawioną przez producenta, która opiewa na kwotę niebędącą ceną rynkową rzeczy. W związku z powyższym, ocena tego, czy raty zapłacone z tytułu wykonania umowy leasingu nie przekraczają ceny netto nabycia danej rzeczy, nie może odbyć się na podstawie takiej faktury.

• Doprecyzowania przepisu dotyczącego dokumentowania faktu zaistnienia następstwa prawnego. Obecnie, w przypadku śmierci beneficjenta, dokumentem, który może potwierdzać fakt zaistnienia następstwa prawnego, jest nie tylko postanowienie sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, ale również akt poświadczenia dziedziczenia sporządzony przez notariusza. Ze względu na fakt, że również z aktu poświadczenia dziedziczenia sporządzonego przez notariusza może wynikać, że uprawnionych do nabycia spadku jest więcej niż jeden spadkobierca, zmianie uległ § 28 ust. 6 rozporządzenia wykonawczego.

• Doprecyzowania przepisów dotyczących umowy zawieranej z następcą prawnym Beneficjenta albo nabywcą gospodarstwa albo jego części, w której określa się warunki kontynuacji realizowanej operacji. Zgodnie z nową regulacja, do powyższej umowy, w tym do warunków kontynuacji realizowanej operacji, zastosowanie mają przepisy § 6 i § 7 rozporządzenia (określające warunki przyznania pomocy) a nie, jak to miało miejsce dotychczas, § 2-7 rozporządzenia (określające warunki ubiegania się o pomoc i warunki przyznania pomocy).

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami ww. rozporządzenia wykonawczego, do postępowań w sprawie przyznania pomocy finansowej w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych" PROW na lata 2007-2013 wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie nowelizacji rozporządzenia oraz do pomocy finansowej przyznanej w ramach tego działania przed dniem wejścia w życie nowelizacji rozporządzenia należy stosować przepisy rozporządzenia w brzmieniu dotychczasowym, z wyjątkiem przepisu zmienionego w załączniku do rozporządzenia, dotyczącym kwalifikacji zawodowych potencjalnych Wnioskodawców, który powinien być stosowany w brzmieniu nadanym nowelizacją rozporządzenia. Przepis ten będzie obowiązywał w nowym brzmieniu również w stosunku do już rozpoczętych spraw (w tym zakończonych umową), ponieważ w październiku 2012r. odbył się nabór wniosków o przyznanie pomocy w województwie podkarpackim, w ramach którego potencjalnie mogli złożyć wnioski absolwenci szkół średnich posiadający świadectwa wydane już zgodnie z nowymi przepisami tj. bez wymienienia na świadectwie nazwy zawodu. Jeżeli wnioskodawcy nie złożyli wraz z wnioskiem kompletnych dokumentów poświadczających posiadanie przez nich odpowiednich kwalifikacji zawodowych, Agencja wezwie tych wnioskodawców, na podstawie §15 ust. 3 rozporządzenia, do usunięcia braków.

Nabór wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania 121 „Modernizacja gospodarstw rolnych" zostanie przeprowadzony na operacje realizowane w województwach: lubelskim, lubuskim, łódzkim, małopolskim, opolskim, pomorskim, wielkopolskim, zachodniopomorskim.

Planowany jest on wyłącznie w województwach, które dysponują jeszcze dostępnymi środkami w ramach limitów finansowych przyznanych im na cały okres realizacji PROW na lata 2007-2013. Nie planuje się w związku z tym naboru w województwach: kujawsko-pomorskim, mazowieckim, podkarpackim, warmińsko-mazurskim, podlaskim, dolnośląskim, świętokrzyskim, śląskim, w których obecne zapotrzebowanie na środki finansowe wynikające z już złożonych wniosków o przyznanie pomocy przekracza dostępny w ramach działania limit przeznaczony na cały okres realizacji Programu.

W ramach planowanego naboru wniosków, pomoc będzie przysługiwała według kolejności ustalonej dla każdego województwa, przy zastosowaniu kryteriów wyboru operacji, określonych w §15 ust. 1-9 rozporządzenia wykonawczego dla działania „Modernizacja gospodarstw rolnych". Kolejność ustala się na podstawie liczby punktów uzyskanych przez daną operację, poczynając od operacji; która uzyskała największą liczbę punktów do operacji, która uzyskała najmniejszą liczbę punktów. O kolejności przysługiwania pomocy decydować będzie suma uzyskanych punktów, przyznanych w zależności od tego, czy operacja przyczyni się do poprawy ogólnych wyników gospodarstwa poprzez:

• wzrost wartości dodanej brutto w gospodarstwie (GVA), czy też poprzez
• poprawę sytuacji w gospodarstwie w zakresie ochrony środowiska, lub warunków utrzymania zwierząt, lub higieny i bezpieczeństwa produkcji, lub infrastruktury drogowej

- w zależności od wielkości ekonomicznej gospodarstwa (ESU).

Operację, o której wsparcie ubiegają sic osoby wspólnie wnioskujące, uznaje się operację, która przyczyni sic do wzrostu GVA, przyczyni się ona do wzrostu GVA w gospodarstwie każdej z tych osób. W przypadku operacji realizowanych przez osoby wspólnie wnioskujące przyznaje się dodatkowe punkty, w zależności od wielkości ESU (wg średniej arytmetycznej wielkości ESU gospodarstw będących w posiadaniu tych osób). W przypadku wniosków z taką samą liczbą punktów o ich kolejności decydować będzie: nieprzyznanie wcześniej pomocy w ramach działania 121, a w przypadku gdy po ustaleniu kolejności zgodnie z powyższą zasadą nadal konieczne będzie ustalenie kolejności w ramach operacji z taką samą liczbą punktów, wielkość ekonomiczna gospodarstwa (ESU) - od najmniejszej do największej.

Ustalając kolejność, przysługiwania pomocy uwzględnia się wszystkie wnioski złożone osobiście lub przez osobę upoważnioną bezpośrednio w Oddziale Regionalnym ARiMR albo w Biurze Powiatowym ARiMR w terminie naboru wniosków oraz wszystkie wnioski nadane przesyłką rejestrowaną w placówce pocztowej operatora wyznaczonego w terminie naboru wniosków, które wpłynęły do Oddziału Regionalnego ARiMR w terminie do 30. dnia od dnia upływu terminu składania wniosków. Prezes ARiMR, nie później niż w terminie 40 dni od dnia upływu terminu składania wniosków o przyznanie pomocy, poda do publicznej wiadomości na stronie internetowej ARiMR informację o kolejności przysługiwania pomocy w danym województwie. Informacja ta będzie aktualizowana w danym województwie (nie rzadziej niż co 10 dni), w przypadku gdy:

• wnioski złożone zostały we właściwy sposób i w terminie naboru wniosków, ale wpłynęły do OR ARiMR po ww. 30 dniach, lub
• wpłynęły do niewłaściwego OR, w tym po ustaleniu kolejności w danym OR,

W ww. przypadkach kolejność przysługiwania pomocy dla tych wniosków jest ustalana wg kryteriów wyboru operacji, po wnioskach, które już mają ustaloną kolejność w danym województwie. Aktualizacji ww. listy w danym województwie dokonuje się również wtedy, gdy dane zawarte we wniosku o przyznanie pomocy, mające wpływ na ustalenie kolejności przysługiwania pomocy, ulegną zmianie, ale wyłącznie w przypadku, gdy z nowych danych wynika, że pomoc przysługuje w dalszej kolejności niż pierwotnie ustalona.