Unia Europejska zaskarżyła 8 kwietnia 2014 r. na forum Światowej Organizacji Handlu (WTO) rosyjski zakaz importu świń, świeżej wieprzowiny oraz niektórych produktów wieprzowych z UE. Rosyjski zakaz importu świń, świeżej wieprzowiny oraz niektórych produktów wieprzowych z UE ma rozstrzygnąć Światowa Organizacja Handlu. Unia Europejska właśnie złożyła skargę do WTO. Rosja zamknęła swój rynek po wykryciu na granicy Polski i Litwy czterech odosobnionych przypadków afrykańskiego pomoru świń u dzików. Zdaniem strony unijnej, środki podjęte przez Moskwę są nieproporcjonalne do zagrożenia i uderzają w europejskich hodowców.

Pod koniec stycznia 2014 r. Rosja zamknęła dla UE swój rynek, na który trafiało blisko 25 proc unijnego eksportu tych produktów. Powodem decyzji było wykrycie czterech odosobnionych przypadków afrykańskiego pomoru świń u dzików na granicy Polski i Litwy z Białorusią.

Zakaz handlu naraził unijnych hodowców na poważne straty. Dwustronne rozmowy z Moskwą nie dały do tej pory żadnych rezultatów. Nie widząc innej możliwości rozwiązania problemu, Unia Europejska postanowiła odwołać się do procedur rozstrzygania sporów w ramach WTO, składając wniosek o rozpoczęcie formalnych konsultacji z Rosją.

„Wprowadzony przez Rosję ogólny zakaz dotyczący europejskiej wieprzowiny jest wyraźnie nieproporcjonalny i sprzeczny z zasadami WTO.Chodzi o drobny incydent wykrycia kilku zarażonych dzików na granicach z Białorusią, który został niezwłocznie opanowany przez właściwe europejskie organy.Wielotygodniowe rozmowy z naszymi rosyjskimi partnerami nie doprowadziły do żadnych postępów w rozwiązaniu tej kwestii.Europa będzie bronić swoich producentów wieprzowiny, co nie pozostawia nam innego wyboru jak skierowanie tej sprawy do rozstrzygnięcia na forum WTO.”, powiedział komisarz UE ds. handlu Karel de Gucht.

Unijny komisarz ds. zdrowia Tonio Borg powiedział: „Pomimo intensywnych negocjacji nasi rosyjscy partnerzy w dalszym ciągu odrzucają nasz wniosek w sprawie regionalizacji, polegający na umożliwieniu eksportu świń, z wyjątkiem eksportu z obszaru dotkniętego chorobą. Komisja wprowadziła szereg środków, zgodnych z zasadami WTO, służących kontroli wirusa afrykańskiego pomoru świń, który najprawdopodobniej pochodzi właśnie z Rosji. Jednak Rosja w dalszym ciągu stosuje ogólny zakaz dotyczący unijnego eksportu wieprzowiny.Ten nieproporcjonalny zakaz wywiera znaczący wpływ finansowy na europejski przemysł wieprzowy i należy go zakwestionować”.

Po przystąpieniu do WTO w 2012 r. Rosja zobowiązała się do zagwarantowania, że wprowadzane przez nią środki ochrony zdrowia i życia zwierząt są oparte na dowodach naukowych i nie ograniczają handlu w stopniu większym niż to konieczne, oraz że są stosowane bez dyskryminacji wobec jej różnych partnerów i producentów krajowych.

Rosja przyjmuje jednak na przykład import z Białorusi, a do niedawna także z Ukrainy, pomimo zgłaszanych przypadków afrykańskiego pomoru świń w tych krajach. Pomimo wielu ognisk choroby wykrytych na własnym terytorium Rosja nie zamknęła też całego swojego rynku dla wszystkich produktów krajowych. W związku z tym wydaje się, że, wydając zakaz importu z regionów UE niedotkniętych chorobą, Rosja stosuje podwójne standardy, traktując produkty pochodzące z UE w inny sposób niż produkty pochodzące od innych partnerów handlowych oraz niż produkty wytworzone w kraju.

Składając wniosek o rozpoczęcie konsultacji, UE formalnie wszczyna spór w ramach WTO. W ramach konsultacji UE i Rosja mają możliwość omówienia sprawy i wypracowania zadowalającego rozwiązania bez potrzeby uciekania się do sporu sądowego. Jeżeli konsultacje nie doprowadzą do osiągnięcia zadowalającego rozwiązania w ciągu 60 dni, UE może zwrócić się do WTO o powołanie zespołu orzekającego w celu stwierdzenia, czy podjęte przez Rosję środki są zgodne z prawem.

Kontekst

Fakty i liczby dotyczące wymiany handlowej

W 2013 r. unijny eksport wieprzowiny do Rosji osiągnął wartość 1,4 mld EUR, czyli około 25 proc. całego eksportu UE. Zakaz ten ma poważny wpływ na unijny przemysł wieprzowy, pociągając za sobą spadek cen i nadmierną podaż wieprzowiny na unijnym rynku. Rosja jest trzecim najważniejszym partnerem handlowym Unii, która jest z kolei dla Rosji największym rynkiem eksportowym. W 2013 r. wartość unijnego eksportu do Rosji wyniosła 123 mld EUR, natomiast wartość importu — 232 mld euro. Wprawdzie rosyjski eksport do UE stanowią głównie surowce (80 proc.), to eksport z UE do Rosji obejmuje głównie pojazdy, leki, maszyny i sprzęt wykorzystywany w transporcie, a także produkty rolne.

Afrykański pomór świń

Wirus afrykańskiego pomoru świń jest śmiertelną chorobą zakaźną świń, która nie jest groźna dla ludzi ani innych zwierząt. Szczep wirusa wykryty u czterech dzików odpowiada szczepowi wirusa występującego w Rosji. Wprowadzony przez Rosję zakaz importu obejmujący obszary UE niedotknięte chorobą pozostaje w wyraźnej sprzeczności z sytuacją na rosyjskim rynku krajowym. Od 2007 r. Rosja zgłosiła około 600 przypadków afrykańskiego pomoru świń u dzików oraz niemal 400 ognisk tej choroby w gospodarstwach w kraju. W tym kontekście nie ulega wątpliwości, że choroba rozprzestrzeniła się z Rosji na Białoruś, a z Białorusi do UE. UE wzywa Rosję do niezwłocznego zwiększenia krajowych wysiłków mających na celu zwalczanie i kontrolę afrykańskiego pomoru świń oraz do zniesienia nieuzasadnionego zakazu handlu w odniesieniu do obszarów UE niedotkniętych chorobą.

Źródło: KE