Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych, na wniosek Rady do spraw Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich przy Krajowej Radzie Izb Rolniczych, zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o rozważenie możliwości:
- Zmiany przepisów w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, polegających na zwiększeniu powierzchni sprzedaży działki rolnej bez zgody Agencji Nieruchomości Rolnej z 0,30 ha do 2,00 ha. Nadmieniono, że art. 1a ust. 1 pkt b ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, zezwalający na sprzedaż gruntów rolnych o pow. mniejszej niż 0.30 ha jest sprzeczny z art. 93 ust 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami – nie zezwala na wydzielenie działki rolnej mniejszej niż 0,30 ha.
- Zmiany przepisów rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie kwalifikacji rolniczych, uznając pracę dzieci rolników staż pracy w rolnictwie, (staż pracy wynikający z Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników, art. 20 pkt 2), co umożliwi udział w przetargach na dzierżawę czy sprzedaż nieruchomości rolnych na równych zasadach wszystkim rolnikom, planującym zarówno tworzenie jak i powiększenie gospodarstwa.
- Wyznaczenia przez resort rolnictwa dużych gospodarstw rolnych, w których uczniowie, studenci mogliby odbywać praktyki rolnicze i objęcie tych gospodarstw ulgą – wsparcie finansowe z budżetu państwa. Wyznaczenie takich gospodarstw spowoduje poprawę jakości nauki zawodu rolnika, odbywanie praktyki zawodowej w gospodarstwie rodziców nie wnosi nowych doświadczeń.
W odpowiedzi na wnioski Rady do spraw Kobiet i Rodzin z Obszarów Wiejskich przy Krajowej Radzie Izb Rolniczych, w dniu 17 stycznia 2017 roku, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi przekazało informacje, że przesłane wnioski Rady do spraw Kobiet i Rodziny z Obszarów Wiejskich przy KRIR traktuję jako głos w konsultacjach społecznych w sprawach będących w kompetencjach resortu rolnictwa i poinformowało, że: ustawą z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. poz. 585) dokonano zmiany m.in. ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. z 2012 r., poz. 803, z późn. zm.).
Wprowadzone do niej regulacje mają służyć przede wszystkim realizacji zasady wyrażonej w art. 23 Konstytucji RP, zgodnie z którą podstawą ustroju rolnego jest gospodarstwo rodzinne, przeciwdziałać nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych oraz zapewniać bezpieczeństwo żywnościowe kraju. Uchwalenie oraz wejście w życie nowej ustawy, regulującej obrót nieruchomościami rolnymi było niezbędne. Przyjęte rozwiązania stanowią odpowiedź na oczekiwania rolników, umożliwiają one powiększanie gospodarstw rolnych i wykluczają zarazem z obrotu gruntami rolnymi osoby niezwiązane z rolnictwem, traktujące nabywaną nieruchomość rolną jako lokatę kapitału. W ustawie znalazły się również przepisy wyłączające stosowanie głównej zasady, zgodnie z którą nabywcą nieruchomości rolnej może być rolnik indywidualny. Zgodnie z art. la pkt 1 lit. b ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, zawartych w niej przepisów nie stosuje się m.in. do nieruchomości rolnych o pow. mniejszej niż 0,3 ha, położonych na obszarach przeznaczonych w planach zagospodarowania przestrzennego na cele inne niż rolne.
Resort poinformował, że zgłoszony przez samorząd rolniczy postulat, aby dokonać zmiany w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego, polegającej na „zwiększeniu powierzchni sprzedaży działki rolnej bez zgody Agencji Nieruchomości Rolnej z 0,30 do 2 ha" nie został poparty żadnymi przemawiającymi za tą zmianą argumentami. Podkreślono, że należy mieć na uwadze, że dokonanie zmiany przepisów tej ustawy we wskazanym zakresie spowodować może „sztuczne" podziały nieruchomości rolnych, celem obejścia przepisów ustawy. Dodatkowo wskazano, że z uwagi na średnią powierzchnię nieruchomości rolnych, które są przedmiotem obrotu, spod działania przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego wyłączona zostałaby większość transakcji. Podkreślono także, że ziemia rolna powinna służyć produkcji rolnej prowadzonej przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach niezależnie od powierzchni. Wprowadzenie poprawki polegającej na zastosowaniu regulacji określonych w ustawie o kształtowaniu ustroju rolnego do nieruchomości rolnych o pow. od 2 ha, nie znalazło więc uzasadnienia.
Przy redagowaniu przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, w dodanym art. la pkt 1 lit. b celowo określono powierzchnię nieruchomości rolnych, co do której przepisy tej ustawy nie mają zastosowania jako mniejszą niż 0,3 ha, aby uniemożliwić dokonywanie podziałów nieruchomości, celem obejścia przepisów ustawy. Powołany przez we wniosku samorząd rolniczy przepis art. 93 ust. 2a ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz.U. z 2016 r., poz. 2147) stanowi, że „Podział nieruchomości położonych na obszarach przeznaczonych w planach miejscowych na cele rolne i leśne, a w przypadku braku planu miejscowego wykorzystywanych na cele rolne i leśne, powodujący wydzielenie działki gruntu o powierzchni mniejszej niż 0,3000 ha, jest dopuszczalny, pod warunkiem że działka ta zostanie przeznaczona na powiększenie sąsiedniej nieruchomości lub dokonana zostanie regulacja granic między sąsiadującymi nieruchomościami (...)". Przepisy art. la pkt 1 lit. b ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz art. 93 ust. 2a ustawy o gospodarce nieruchomościami regulują różne kwestie, nie podzielono więc zdania Rady ds. kobiet, że są one sprzeczne.
Jednocześnie poinformowano, że w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi prowadzony jest stały monitoring regulacji wprowadzonych ustawą z dnia 14 kwietnia 2016 r. o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw. Zgłoszony przez izby rolnicze postulat, aby do stażu pracy o którym mowa w art. 6 ust. 2 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego zaliczyć okres pracy dzieci rolników w gospodarstwie rolnym będzie wzięty pod uwagę przy opracowywaniu projektu zmian do tej ustawy. W przypadku gdy będzie to niezbędne, zmienione zostanie również rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 stycznia 2012 r. w sprawie kwalifikacji rolniczych posiadanych przez osoby wykonujące działalność rolniczą.
W związku z realizowanymi przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zadaniami, dotyczącymi kwalifikacji zawodowych w sektorze rolno-spożywczym, przekazano, że zostało przygotowane wystąpienie do Prezesa Krajowej Rady Izb Rolniczych, a także do wszystkich Prezesów wojewódzkich izb rolniczych z prośbą o podjęcie współpracy ze szkołami rolniczymi w zakresie organizacji praktycznej nauki zawodu, w tym praktyk zawodowych, poprzez stworzenie bazy najlepszych gospodarstw rolnych, w których mogą odbywać się praktyki rolnicze, za zgodą ich właścicieli. Propozycja współpracy izb rolniczych ze szkołami i placówkami, mająca na celu podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób zatrudnionych w rolnictwie, w tym współorganizowanie praktyk wpisuje się w zadania określone w ustawie z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych (Dz. U. z 2016 poz. 1315).
Ponadto, skierowane zostały również pisma do wszystkich nadzorowanych instytutów badawczych o włączenie się w realizację doskonalenia zawodowego nauczycieli szkół rolniczych, a także wspólne przygotowanie wykazu gospodarstw rolnych, przedsiębiorstw, instytucji i innych podmiotów godnych polecenia, jako przykładu dobrych praktyk, z których mogłyby korzystać szkoły i placówki przy realizacji programów nauczania, zajęć praktycznych i praktyk zawodowych uczniów i słuchaczy.
Jednocześnie poinformowano, że koordynatorem ww. działania jest Krajowe Centrum Edukacji Rolniczej w Brwinowie, będące ogólnopolską placówką doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w szkołach rolniczych. Forma i zakres zadań uzależnione są od wspólnej pracy i zaangażowania wszystkich jednostek, mających na celu podniesienie jakości przygotowania absolwentów szkół i placówek rolniczych.
Szkoły i placówki rolnicze mają wyposażyć absolwentów w kompetencje, umożliwiające im podjęcie pracy w sektorze rolno-spożywczym oraz właściwe konkurowanie w warunkach gospodarki wolnorynkowej, a także przygotować do ciągłego podnoszenia i doskonalenia kwalifikacji zawodowych. Nabywanie kwalifikacji zawodowych przydatnych do prowadzenia nowoczesnego gospodarstwa rolnego wymaga większego niż dotychczas włączenia się wielu jednostek w proces właściwego kształtowania u młodzieży i dorosłych umiejętności praktycznych w rzeczywistych warunkach pracy.
Jednocześnie poinformowano, że rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. z 2010 r. Nr 244, poz.1626, z późn. zm.) określa warunki i tryb organizowania praktycznej nauki zawodu (pnz), m. in., u pracodawców i w indywidualnych gospodarstwach rolnych, w tym sposób ponoszenia kosztów realizacji pnz wraz z kalkulacją tych kosztów, na podstawie zawartej umowy.
