Rok 2021 r. jest czasem jubileuszowym obchodów 25-lecia działalności izb rolniczych, które zostały reaktywowane ustawą z dnia 14 grudnia 1995 r. o izbach rolniczych. Pierwsze obchody tego jubileuszu odbyły się 20 czerwca 2021 r. w Gnieźnie. Rozpoczęły się uroczystą Mszą Święta pod przewodnictwem Prymasa Polski Wojciecha Polaka. W obchodach Jubileuszu 125-lecia działalności Izb Rolniczych na ziemiach polskich i 25-lecia Wielkopolskiej Izby Rolniczej wziął udział Prezes KRIR W. Szmulewicz.

24 czerwca 2021 r. odbyło się VIII Posiedzenie Krajowej Rady Izb Rolniczych VI kadencji, podczas którego przyjęto stanowisko w sprawie bieżącej sytuacji w rolnictwie. Narastające problemy w produkcji trzody chlewnej związane z nowymi obostrzeniami dotyczącymi ASF i brakiem skutecznej walki z ASF a także sytuacja rynkowa, spowodowały trudną sytuację rodzinnych gospodarstw zajmujących się produkcją świń, w wyniku której następuje drastyczny spadek liczby gospodarstw zajmujących się produkcją trzody chlewnej. Jeśli sytuacja taka utrzyma się dłużej, na rynku polskim dostępna będzie wieprzowina tylko z importu.  Dlatego Krajowa Rada Izb Rolniczych żąda, aby Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawił odpowiedni program odbudowy rodzinnej produkcji trzody chlewnej. Krajowa Rada Izb Rolniczych zauważa, że rynek skupu owoców miękkich (jak np. truskawki, agrest) oraz ziemniaków skrobiowych jest od lat nieuregulowany. Występuje znaczna przewaga kontraktowa na rynku podmiotów skupujących. Krajowa Rada Izb Rolniczych kolejny raz wnioskuje o sprawdzenie przez UOKiK czy zakłady przetwórcze nie stosują zmowy cenowej.

Już w sezonie wiosennym zabrakło środków budżetowych na dopłaty do ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (np. na wiosnę bardzo szybko zabrakło środków na dopłaty do ubezpieczenia sadów). Brak środków na ubezpieczenia może spowodować tragiczną sytuację gospodarstw rolnych w przypadku wystąpienia gradu, deszczy nawalnych czy innych klęsk. Dlatego też KRIR wnioskuje o zabezpieczenie środków z budżetu państwa na dopłaty do ubezpieczeń do min. 50% powierzchni gruntów ornych w Polsce.

Niepokojące jest także to, że w proponowanych przez administrację rządową i unijną programach dla rolnictwa na przyszłą perspektywę, brak jest wiedzy rolniczej i sytuacji na wsi oraz wizji Rządu na przyszłość i rozwój rodzinnych gospodarstw rolnych w Polsce, co może spowodować coraz mniejsze zainteresowanie młodych ludzi do przejmowania gospodarstw a w konsekwencji brak samowystarczalności żywnościowej kraju i bezpieczeństwa żywnościowego Polski.

W trakcie obrad odbyła się konferencja pt. „Ryzyko prowadzenia gospodarstw rolnych w nowej perspektywie finansowej 2022-2027, której prelegentami byli: Adam Kopyść Dyrektor ds. Zrównoważonego Rozwoju Biznesu w Europie Środkowej Bayer, Maciej Piskorski Dyrektor Departamentu Produktów Rolnych w BNP Paribas, Krzysztof Mrówka – Dyrektor Biura Ubezpieczeń Rolnych Concordia Ubezpieczenia Grupa Generali. Członkowie dyskutowali także na temat rolnictwa zrównoważonego. Nie jest to jeden ustalony sposób prowadzenia upraw czy zarządzania gospodarstwem. Wszelkie działania ograniczające wpływ rolnictwa na środowisko naturalne, umożliwiające bardziej efektywne wykorzystanie zasobów: gleby, ziemi, wody, maszyn, środków ochrony roślin, nasion, nawozów, energii, można uznać za zrównoważone, o ile pozwalają zachować rentowność produkcji rolniczej i zapewnić akceptację społeczną.

Członkowie Krajowej Rady zdecydowali wystosowaniu pisma do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o zmianę podejścia do zwalczania zakażenia SARS-CoV-2 u norek polegającego na rezygnacji z wybijania i utylizacji zwierząt z zainfekowanych ferm na rzecz obejmowania tych ferm kwarantanną.

Posiedzenie było również okazją do wręczenia znaczków KRIR nowym członkom Krajowej Rady - Ryszardowi Borysowi, Prezesowi Dolnośląskiej Izby Rolniczej oraz Romualdowi Tańskiemu, Prezesowi Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej.

Wydarzenia z udziałem przedstawicieli Zarządu KRIR:

• 1 czerwca – posiedzenie Rady Programowej Krajowych Dni Pola 2021, udział: Prezes KRIR W. Szmulewicz;
• 1 czerwca – posiedzenie Rady Ubezpieczenia Społecznego Rolników, udział: Prezes KRIR W. Szmulewicz;
• 11 czerwca – konferencja „Zielone rolnictwo: potencjał polskiej agrobiotechnologii” w gmachu Senatu RP, udział: Prezes KRIR W. Szmulewicz;
• 15 czerwca – Walne Zgromadzenie Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego, udział: Członek Zarządu KRIR R. Nowak;
• 21 czerwca – konferencja Welconomy w Toruniu, pt. „Nowe strategie Unii Europejskiej – rolnictwo w poszukiwaniu innowacyjnych metod i technologii ochrony roślin oraz nawożenia, udział: Wiceprezes KRIR M. Borowski;
• 22 czerwca – posiedzenie Rady ds. Rolnictwa i Obszarów Wiejskich przy Prezydencie RP, udział: Prezes KRIR W. Szmulewicz;
• 25 czerwca – Gala Finałowa XXVII edycji Ogólnopolskiego Konkursu ROLNIK-FARMER ROKU, udział: Wiceprezes KRIR M. Borowski, finalistą konkursu zostało gospodarstwo Członka KRIR – Delegata z Lubelskiej Izby Rolniczej G. Pszczoły;
• 27 czerwca – uroczystość z okazji 40. Rocznicy rejestracji Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego Rolników Indywidualnych „Solidarność”, udział: Członkini Zarządu KRIR J. Nawrocka.

W okresie sprawozdawczym Prezes KRIR i przedstawiciele Zarządu KRIR uczestniczyli w posiedzeniu Sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na której omawiane były następujące tematy:

22 czerwca – informacja na temat ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, informacja na temat sytuacji na rynku owoców miękkich w Polsce,

22 czerwca - informacja na temat tuczu kontraktowego (nakładczego), jego oddziaływania na rynek trzody chlewnej w Polsce oraz postępowań prowadzonych w tym zakresie przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

W omawianym okresie Zarząd KRIR występował w tematach dotyczących zarówno analizy aktualnych problemów w sektorze rolnym, jak i otrzymywanych do zaopiniowania projektów aktów prawnych.

1 czerwca Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudy o interwencję w sprawie przyszłej Wspólnej Polityki Rolnej w związku ze stanowiskiem Komitetów Copa i Cogeca, w którym Komitety dały wyraz coraz większej frustracji rolników z powodu braku porozumienia politycznego w ramach negocjacji trójstronnych dotyczących WPR i wskazały, że Komisarz ds. rolnictwa Janusza Wojciechowskiego za bezpośrednio odpowiedzialnego za brak uzgodnień w tym temacie.

1 czerwca Zarząd KRIR zwrócił się do Łowczego Krajowego P. Lisiaka w indywidualnej sprawie rolnika, w celu rozwiązania problemu narastających szkód łowieckich w jego gospodarstwie i współpracy z lokalnym kołem łowieckim.

1 czerwca Zarząd KRIR na wniosek Podlaskiej Izby Rolniczej zwrócił się do Prezesa Rady Ministrów M. Morawieckiego o podjęcie działań mających na celu wyłączenie leśnictwa i łowiectwa spod nadzoru Ministra Klimatu i Środowiska i przekazania nadzoru Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

1 czerwca Zarząd KRIR na wniosek Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudy z poparciem inicjatywy Warmińsko-Mazurskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego odnośnie pozyskania nieodpłatnie gruntów Skarbu Państwa będących w Zasobie Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa na utworzenie na terenie województwa warmińsko-mazurskiego nowoczesnego kompleksu targowo-wystawienniczego.

1 czerwca Zarząd KRIR zwrócił się do Prezesa Rady Ministrów M. Morawieckiego o zwiększenie limitu środków przeznaczonych w ustawie budżetowej na dopłaty do składek z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych.

7 czerwca Zarząd KRIR na wniosek Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudy o podjęcie działań w celu zwiększenia stawek dopłat do gruntów rolnych objętych programem zalesieniowym proporcjonalnie do podwyżki jaka nastąpiła w innych działaniach PROW.

11 czerwca Zarząd KRIR na wniosek Kujawsko-Pomorskiej Izby Rolniczej zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudy o podjęcie działań w celu udzielenia pomocy dla gospodarstw rolnych, które w roku 2020 ucierpiały z powodu niekorzystnych warunków atmosferycznych.

11 czerwca Zarząd KRIR przekazał uwagi do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o lasach. Samorząd rolniczy zawnioskował o odrzucenie przez Sejm ww. projektu.

14 czerwca Zarząd KRIR przekazał Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudzie wnioski Rad Powiatowych Małopolskiej Izby Rolniczej, które dotyczyły m.in. uproszczenia wymogów stawianych przed rolnikami realizującymi inwestycje z zakresu Restrukturyzacji gospodarstw rolnych, objęcia dopłatami krów mlecznych utrzymywanych w gospodarstwach od 1 lub 2 sztuki bydła.

14 czerwca Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Klimatu i Środowiska M. Kurtyki o wyjaśnienie i wskazanie rozwiązań prawnych umożliwiających wykorzystanie ziemi pozyskanej z budów na rekultywacje i wyrównanie posiadanych przez rolników gruntów rolnych, bez uzyskiwania zezwoleń.

14 czerwca Zarząd KRIR zgłosił uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o kołach gospodyń wiejskich. Samorząd rolniczy zauważył, że wiele kół gospodyń wiejskich działających od lat przy wojewódzkich Kółkach Rolniczych lub stowarzyszonych przy gminach zgłasza brak możliwości w obecnym stanie prawnym uzyskanym dofinasowania swojej działalności.

17 czerwca Zarząd KRIR przekazał uwagi do projektu ustawy o zmianie ustawy o Inspekcji Weterynaryjnej oraz niektórych innych ustaw.  Samorząd rolniczy m.in. wyraził zaniepokojenie wprowadzeniem w projektowanych przepisach nowych opłat nie wynikających z przepisów Unii Europejskiej.

18 czerwca Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudy oraz Ministra Rozwoju, Technologii i Pracy J. Gowina w indywidualnej sprawie rolnika, którego gospodarstwo zostało pozbawione możliwości prowadzenia produkcji zwierzęcej, poprzez wywłaszczenie części posesji z ogrodzeniem podwórza na cele budowy szerokiej ścieżki rowerowej z chodnikiem.

25 czerwca Zarząd KRIR na wniosek rolników i zakładów ubezpieczeniowych zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudy z wnioskiem o organizację spotkania na temat ubezpieczeń upraw rolnych i zwierząt gospodarskich, w związku z wyczerpaniem środków budżetowych na cel ubezpieczeń upraw i zwierząt już w kampanii wiosennej.

25 czerwca Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudy o uruchomienie rządowej aplikacji umożliwiającej złożenie wniosku o oszacowanie strat spowodowanych przez suszę w rozumieniu przepisów o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich.

28 czerwca Zarząd KRIR przekazał uwagi do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt oraz niektórych innych ustaw. Samorząd rolniczy negatywnie zaopiniował przedstawiony projekt. Samorząd rolniczy zauważył, że przepisami projektowanej ustawy pod pretekstem wprowadzenia przepisów „porządkowych” próbuje się dokonać zmian ustawy, które do tej pory stanowią istotny i skuteczny element walki z rozprzestrzenianiem się ASF w Polsce.

29 czerwca Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudy o wydłużenie terminu do 31 lipca 2021 r. składania do biur powiatowych ARiMR wniosków o pomoc dla rolników, którzy w 2020 r. ponieśli straty w uprawach spowodowane niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi.

29 czerwca Zarząd KRIR przekazał uwagi do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Samorząd rolniczy uważa, że propozycja wyłączenia spod wymogów ustawy, gruntów do 5 ha jest zbyt daleko idąca i nie jest właściwa.

30 czerwca Zarząd KRIR przekazał uwagi do projektu ustawy o rolnictwie ekologicznym. Według projektodawcy, podstawą opracowania przepisów ustawy jest zmiana przepisów na poziome Unii Europejskiej, do których samorząd rolniczy nie zgłosił uwag. Projekt ustawy zawiera jednak szereg uregulowań nie objętych prawem UE, stanowiąc przepisy na poziomie krajowym, które będą obowiązywać polskich rolników. Wśród nich znajdują się rozwiązania korzystne dla rolników, jak np. wprowadzenie dopłaty do nasion kwalifikowanych, czy wprowadzenie ogólnodostępnej bazy danych producentów ekologicznych, która może pomóc w znalezieniu nabywców dla wyprodukowanej żywności. Jednak propozycja wprowadzenia dodatkowej opłaty w wysokości 1% do sprzedaży środków ochrony roślin, budzi zdecydowany sprzeciw samorządu rolniczego, co wyrażono w stanowisku.

30 czerwca Zarząd KRIR przekazał Ministrowi Rolnictwa i Rozwoju Wsi G. Pudzie stanowisko Zarządu Lubelskiej Izby Rolniczej z dnia 29 czerwca 2021 r. w sprawie stwierdzenia SARS-CoV-2 u norek.

Tak jak miało to miejsce w poprzednich okresach sprawozdawczych, tak również
i w omawianym okresie kontynuowana była współpraca zagraniczna Krajowej Rady Izb Rolniczych. Wszystkie spotkania ze względów na nadal trwające obostrzenia epidemiczne odbyły się w formie wideokonferencji.

3 czerwca 2021 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca w formie video konferencji odbyło się posiedzenie POCC-CCC. Podczas posiedzenia przyjęto projekt dokumentu przedstawiającego stanowisko Komitetów Copa i Cogeca w sprawie dobrostanu zwierząt podczas transportu. Po działaniach prowadzonych przez Komisję ANIT i naciskach mediów wywieranych przez niektóre organizacje pozarządowe, Copa i Cogeca rozpoczęły w grudniu 2020 r. prace nad nowym stanowiskiem w sprawie dobrostanu zwierząt podczas transportu. Przyjęto również projekt dokumentu otwierającego debatę Komitetów Copa-Cogeca w sprawie nowej strategii UE w zakresie przystosowania się do zmian klimatu oraz projekt dokumentu koncepcyjnego Copa-Cogeca, w którym podkreśla się potrzebę wzmocnienia odporności produkcji rolnej oraz źródeł utrzymania rolników, a także wzywa do ustanowienia polityki wsparcia i zachęt finansowych dla rolników.

24 czerwca odbyło się Walne Posiedzenie Światowej Organizacji Rolniczej (WHO) w formule online, której członkiem jest Krajowa Rada Izb Rolniczych.

24 czerwca 2021 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca w Brukseli w formie video konferencji odbyło się posiedzenie grupy roboczej „zapewnianie jakości w rolnictwie”. Sekretariat Copa-Cogeca przekazał najnowsze informacje na temat przeglądu polityki dotyczącej Oznaczeń Geograficznych oraz Oznaczeń Geograficznych w WPR. Przedstawił również odpowiedź Komitetów Copa-Cogeca na konsultacje z zainteresowanymi stronami w sprawie zmiany systemów oznaczeń geograficznych (OG) UE w produktach rolnych i środkach spożywczych, winach i napojach spirytusowych. Kwestie te będą również tematem dyskusji i konsultacji w ramach Grupy Dialogu Obywatelskiego. Eksperci zostali poinformowani o odpowiedzi Komitetów Copa-Cogeca na konsultacje społeczne w sprawie przeglądu unijnych systemów oznaczeń geograficznych (OG) produktów rolnych i środków spożywczych, win i napojów spirytusowych. Eksperci z organizacji rolniczych członków Copa przedstawili swoje opinie w tym temacie, które zostały wzięte pod uwagę w opinii Copa-Cogeca w tym temacie.

Odnośnie norm handlowych Sekretariat Copa-Cogeca powiadomił ekspertów o konsultacjach społecznych Komisji Europejskiej w zakresie zmian norm handlowych UE dla produktów rolnych oraz przedstawił wkład Copa-Cogeca do wstępnej oceny wpływu zmian Komisji Europejskiej dla produktów rolnych. Eksperci dyskutowali na temat początkowej oceny wpływu w ramach przeglądu unijnych norm handlowych dotyczących produktów rolnych.

Omówiono również wkład Copa-Cogeca do wniosku Komisji Europejskiej dotyczącego zmiany rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności oraz notatkę informacyjną na temat oznaczania pochodzenia w zakresie planu działania Komisji dotyczącego przeglądu rozporządzenia (UE) 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności.

28 czerwca 2021 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca w formie video konferencji odbyło się posiedzenie grupy roboczej „promocja produktów rolnych”. Eksperci dokonali przeglądu polityki promocji. Sekretariat Copa-Cogeca przedstawił i omówił projekt odpowiedzi Copa-Cogeca na konsultacje społeczne w sprawie polityki promocyjnej UE, jak również projekt wkładu Copa i Cogeca do konsultacji publicznych Komisji Europejskiej w sprawie zmiany polityki UE w zakresie promocji produktów rolnych i spożywczych w UE i poza nią.  Eksperci podzielili się informacjami oraz opiniami na temat spotkania parlamentarnej intergrupy ds. „Wino, napoje spirytusowe i wysokiej jakości żywność”, która odbyła się w dniu 29.04.2021, podczas której przedstawiono prezentację na temat wizji Copa-Cogeca dotyczącej polityki promocyjnej. Eksperci podzielili się również opiniami na temat seminarium, które zostało zorganizowane wspólnie z Freshfel w dniu 9 czerwca 2021 na temat „Przywrócenia świeżego spojrzenia na promocję owoców, warzyw i innych produktów rolnych”.

30 czerwca 2021 roku w Sekretariacie Copa-Cogeca w formie wideo konferencji odbyło się posiedzenie CCC. Uczestnicy posiedzenia omówili kwestię aktualizacji wniosku dotyczącego dyrektywy w sprawie sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (zmiana NFRD).  W komunikacie w sprawie Europejskiego Zielonego Ładu zapowiedziano, że Komisja zamierza dokonać przeglądu dyrektywy w sprawie sprawozdawczości niefinansowej (NFRD) w ramach strategii wzmocnienia podstaw zrównoważonych inwestycji. W dniu 20 lutego 2020 r. Komisja Europejska rozpoczęła konsultacje społeczne mające na celu zebranie opinii interesariuszy na temat ewentualnych zmian w zapisach NFRD, które objęły 11 tys. firm. Konsultacje zakończono 11 czerwca 2020 r. Copa i Cogeca wniosły wkład do konsultacji publicznych, wydając oświadczenie podkreślające, że kluczowe jest uniknięcie dodatkowych obciążeń administracyjnych i kosztów dla naszych rolników i spółdzielni. W dniu 21 kwietnia 2021 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący dyrektywy w sprawie sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw (CSRD), która nakłada na wszystkie duże spółki i wszystkie spółki giełdowe obowiązek zgłaszania, w jaki sposób kwestie zrównoważonego rozwoju wpływają na ich działalność i wpływ ich działalności na ludzi i środowisko. Prawie 50 000 firm w UE zostałoby poproszonych o przestrzeganie szczegółowych unijnych standardów sprawozdawczości dotyczącej zrównoważonego rozwoju, z wyraźnym efektem spływania w łańcuchu wartości. Komisja proponuje również proporcjonalne normy dla MŚP, z których MŚP nienotowane na giełdzie mogą korzystać dobrowolnie. Wniosek Komisji Europejskiej ma na celu zapewnienie, aby firmy przekazywały wiarygodne i porównywalne informacje dotyczące zrównoważonego rozwoju potrzebne inwestorom i innym zainteresowanym stronom.

Uczestnicy posiedzenia przedstawili prezentacje dotyczące środków wsparcia i możliwości dla spółdzielni rolniczych zawartych w krajowych „Planach odbudowy i wytrzymałości”. Instrument na rzecz odbudowy gospodarczej i wytrzymałości (instrument) udostępni 672,5 mld EUR w postaci pożyczek i dotacji na wsparcie reform i inwestycji podejmowanych przez państwa członkowskie. Celem jest złagodzenie gospodarczych i społecznych skutków pandemii koronawirusa oraz uczynienie europejskich gospodarek i społeczeństw bardziej zrównoważonymi, odpornymi i lepiej przygotowanymi na wyzwania i możliwości transformacji ekologicznej i cyfrowej. Państwa członkowskie wezwano do przedłożenia Komisji Europejskiej swoich planów naprawy i odporności. Zawarte w planach reformy i inwestycje powinny zostać zrealizowane do 2026 roku.

Sekretariat Copa-Coega przedstawił informacje o stanie prac nad Europejską Nagrodą dla Innowacji Spółdzielczych. Procedura wyłonienia zwycięzców Nagrody została zakończona. Nazwiska zwycięzców zostaną ogłoszone w piątek 2 lipca z okazji Międzynarodowego Dnia Współpracy ONZ.

Następnie Sekretariat przedstawił informacje na temat najbliższego forum biznesowego prezydencji Cogeca, które odbędzie się 6 października 2021 r. Głównym tematem wydarzenia będzie temat „Odporne i zrównoważone globalne łańcuchy dostaw żywności”.

                W omawianym okresie sprawozdawczym Biuro Zarządu KRIR otrzymało do zaopiniowania 15 projektów aktów prawnych.