Początek roku 2012 był okresem bardzo ważnych decyzji podejmowanych przez Rząd, a dotyczących rolnictwa. 13 stycznia Sejm RP uchwalił ustawę o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za 2012 r. Zgodnie z ustawą składka na ubezpieczenie zdrowotne będzie wynosić 1 zł miesięcznie za każdy hektar przeliczeniowy użytków rolnych w gospodarstwie rolnym. W gospodarstwach o powierzchni poniżej 6 ha przeliczeniowych użytków rolnych składkę na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników będzie opłacała Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. W gospodarstwach o powierzchni od 6 ha przeliczeniowych użytków rolnych składkę zdrowotną będzie opłacał rolnik.
Obowiązek płacenia składek na podstawie nowej ustawy nie będzie dotyczył
rolników prowadzących produkcję wyłącznie w zakresie działów
specjalnych, a także rolników prowadzących działalność w ramach działów
specjalnych oraz dodatkowo w gospodarstwie rolnym, gdyż grupa ta już
opłaca składki na podstawie innych przepisów. Rozwiązania zawarte w
ustawie mają charakter przejściowy i będą obowiązywać od 1 stycznia do
31 grudnia 2012 r. Ustawa w dniu 19 stycznia została zatwierdzona przez
Senat RP, a następnie podpisana przez Prezydenta RP w dniu 24 stycznia.
KRIR nie dostała tego projektu do opiniowania w ramach konsultacji
społecznych. Zgłaszała swój sprzeciw informując, że zaskarży te przepisy
do Trybunału Konstytucyjnego.
3 stycznia Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz, Prezes Warmińsko-Mazurskiej Izby Rolniczej Jan Heichel, Senator Stanisław Gorczyca wraz z rolnikami z województwa Warmińsko-Mazurskiego, tj.: Piotrem Miecznikowskim, Henrykiem Mamajkiem oraz Waldemarem Wylengowskim spotkali się z Piotrem Styczniem Podsekretarzem Stanu w Ministerstwie Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej, celem ostatecznego wyjaśnienia wszelkich wątpliwości związanych ze sposobem wyceny nieruchomości rolnych przejmowanych pod inwestycje drogowe, w związku ze zmianą w lipcu 2011 r. zasad wyceny określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego. Podczas spotkania Minister poinformował, że niedawno resort transportu opracował interpretację przepisów znowelizowanego rozporządzenia w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzenia operatu szacunkowego. Według informacji przekazanych przez Ministra Stycznia, wycena nieruchomości rolnych przejmowanych pod inwestycje drogowe będzie dokonywana przez rzeczoznawców dwoma sposobami i wybierana ma być cena w oparciu o korzystniejszą wycenę dla rolnika. Eksperci z Ministerstwa Transportu, Budownictwa i Gospodarki Wodnej, ponadto mają przyjechać na spotkanie z rolnikami, wojewodą, rzeczoznawcami oraz Generalną Dyrekcją Dróg i Autostrad, organizowane przez Warmińsko-Mazurską Izbę Rolniczą, celem przekazania wytycznych resortu transportu co do szacowania cen gruntów rolnych przejmowanych pod drogi.
9 stycznia Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz oraz Dyrektor Biura KRIR Katarzyna Szczepaniak uczestniczyli w konferencji Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi podsumowującej polską prezydencję w zakresie rolnictwa i rybołówstwa. Do dyskusji zostali zaproszeni przedstawiciele Kancelarii Prezydenta RP, Sejmu i Senatu, attache rolni akredytowani w Polsce, przedstawiciele związków i organizacji działających w rolnictwie oraz naukowców i specjalistów. Podsumowując półroczne przewodnictwo Polski w Unii Europejskiej minister zwrócił uwagę na to, że to właśnie Polska, proponując szeroką debatę nt. zmian WPR, pierwsza uczyniła konkretny krok służący realizacji nowych uwarunkowań prawnych, wynikających z Traktatu Lizbońskiego.
18 stycznia w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi odbyło się spotkanie z organizacjami rolniczymi, związkami zawodowymi, branżowymi organizacjami rolniczymi, samorządem rolniczym oraz spółdzielczością rolniczą, w ramach prowadzonej przez ministra debaty publicznej dotyczącej pakietu legislacyjnego ogłoszonego przez KE w związku z reformą Wspólnej Polityki Rolnej. W spotkaniu udział wziął Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz oraz Wiceprezes KRIR Marek Borowski. Podczas spotkania przedstawiony został zarys pakietu legislacyjnego zaproponowanego przez Komisję Europejską. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi przedstawił do konsultacji wstępny projekt oceny pakietu legislacyjnego, dotyczącego WPR do 2020 oraz zaapelował do wszystkich organizacji rolniczych, o aktywne włączanie się w debatę na wszystkich możliwych płaszczyznach, także w rozmowach ze swoimi odpowiednikami w UE. W trakcie spotkania omówiono także bieżące problemy w rolnictwie m.in. związane ze składką zdrowotną, a także koncepcją wdrożenia podatku dochodowego w rolnictwie.
30 stycznia Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz wziął udział w obchodach 15-lecia samorządu rolniczego na terenie województwa podlaskiego. W Archikatedrze Białostockiej mszę świętą w intencji rolników i samorządu rolniczego na Podlasiu celebrował Arcybiskup Edward Ozorowski. Dalsza część uroczystości odbyła się w Dworze Czarneckiego w Porosłach. 15 lecie samorządu rolniczego było okazją do wręczenia odznaczeń resortowych osobom zasłużonym dla rolnictwa podlaskiego. Odznaczenia w imieniu ministra rolnictwa wręczył Tadeusz Nalewajk, Podsekretarz Stanu w MRiRW. Ponadto Podlaska Izba Rolnicza przyznała swoje własne wyróżnienia: złote spinki PIR osobom, które przyczyniły się do rozwoju samorządu na Podlasiu, specjalne wyróżnienia za szczególne zaangażowanie i pracę na rzecz Podlaskiej Izby Rolniczej oraz medale okolicznościowe osobom i instytucjom za dobrą współpracę z PIR. Uroczystości uświetnił występ chóru żeńskiego X LO w Białymstoku.
30 stycznia Wiceprezes KRIR – Marek Borowski wziął dział w jubileuszu 15-lecia Małopolskiej Izby Rolniczej.
31 stycznia Kancelarii Prezydenta RP odbyło się spotkanie w sprawie wyzwań stojących przed rolnictwem w roku 2012. Udział w nim wzięli ze strony Kancelarii – Andrzej Hałasiewicz i Krzysztof Wójcik oraz Zarząd KRIR w składzie: Wiktor Szmulewicz, Marek Borowski, Stanisław Bartman, Grzegorz Mazur, Dyrektor Biura KRIR Katarzyna Szczepaniak, a także Przewodniczący FBZPR Marian Sikora. Podczas spotkania dyskutowano głównie nt. ustawy z dnia 13 stycznia 2012 r. o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za 2012r. (Dz. U. z 2012 r., poz. 123). Zarząd KRIR ponownie przekazał swoje negatywne stanowisko odnośnie w/w ustawy, zwracając m.in. uwagę, iż hektar ziemi nie jest wykładnikiem ekonomicznym, nie jest też dochodem. Samo posiadanie ziemi nie daje tytułu do nakładania obowiązku opłacania składek zdrowotnych. Dyskutowano nt. planowanego opodatkowania rolników podatkiem dochodowym. Zarząd przedstawił swoje negatywne stanowisko. Ustalono, że KRIR zwróci się do Kancelarii Prezydenta z wnioskiem, aby Prezydent włączył ten temat w dyskusję opinii Społecznej w ramach forum debaty publicznej.
Pozostałe wydarzenia z udziałem przedstawicieli KRIR:
- 10 stycznia – inauguracyjne posiedzenie Zespołu ds. przygotowania analitycznych publikacji zawierających wyniki Powszechnego Spisu Rolnego 2010, udział: Dyrektor Biura KRIR – Katarzyna Szczepaniak;
- 10 stycznia – spotkanie Polskiego Wydawnictwa Rolniczego nt. „O polskim rolnictwie przy okrągłym stole w gronie ekspertów –praktyków, udział: Prezes KRIR – Wiktor Szmulewicz.
W tym okresie sprawozdawczym przedstawiciele Zarządu KRIR uczestniczyli w posiedzeniach sejmowej Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi, na której omawiane były następujące tematy:
- 11 stycznia – informacja MRiRW o zasadach ubezpieczeń społecznych rolników w krajach UE, udział: pracownik Biura KRIR;
- 11 stycznia – informacja MRiRW nt. pakietu legislacyjnego dla WPR na lata 2014-2020 przedstawionego przez KE, udział: Prezes KRIR – Wiktor Szmulewicz oraz dyrektor Biura KRIR Katarzyna Szczapaniak;
- 12 stycznia – informacja MRiRW o melioracjach wodnych, udział: pracownik Biura KRIR;
- 18 stycznia – rozpatrzenie ustawy o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników za 2012 r., udział: Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz, Wiceprezes KRIR – Marek Borowski;
- 25 stycznia – informacja MRiRW nt. stanu realizacji PROW na lata 2007-2013 oraz realizacji dopłat bezpośrednich za 2011 r., udział: pracownik Biura KRIR;
- 26 stycznia – informacja MRiRW o aktualnej sytuacji na poszczególnych rynkach rolnych oraz przemyśle rolno-spożywczym, udział: Prezes KRIR – Wiktor Szmulewicz.
W omawianym okresie Zarząd KRIR występował w tematach dotyczących zarówno analizy aktualnych problemów w sektorze rolnym, jak i otrzymywanych do zaopiniowania projektów aktów prawnych.
2 stycznia Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o umożliwienie rolnikom wprowadzania zmian we wniosku złożonym do ARiMR o pomoc w ramach działania PROW 2007-2013 „Modernizacja gospodarstw rolnych”. W wielu przypadkach rolnicy zmuszeni są dokonać zmian celu operacji ze względu na zaistniałą sytuację rynkową związaną z kryzysem i zmianami cen jakie nastąpiły w czasie oczekiwania na decyzję.
Mając na uwadze toczące się prace nad projektem ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz w związku z podjętą w dniu 4 stycznia przez Radę Ministrów decyzją w sprawie przyjęcia projektu ustawy regulującej system opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników i ich domowników, który zakłada, że składka za ubezpieczenie zdrowotne w gospodarstwach rolnych o powierzchni powyżej 6 ha przeliczeniowych będzie wynosić dodatkowo 1 zł miesięcznie za każdy hektar przeliczeniowy użytków rolnych w gospodarstwie rolnym, 9 stycznia Prezes KRIR Wiktor Szmulewicz zwrócił się do Premiera RP wyrażając stanowisko, że składka zdrowotna dla rolników powinna być pobierana od wpływów z podatku rolnego, który w chwili obecnej zastępuje podatek dochodowy od działalności rolniczej. Zdaniem samorządu rolniczego konieczne jest dodatkowo zwolnienie z opłacania składki zdrowotnej za uczące się dzieci do 25 roku życia i pracującego w gospodarstwie współmałżonka – tak jak ma to miejsce w przypadku płacenia składek zdrowotnych do ZUS przy samo zatrudnieniu, a także określenie górnego pułapu wysokości składki na odpowiednim poziomie. Stworzenie rolnikom podstaw prawnych do skorzystania z takich możliwości, zyska zdaniem samorządu rolniczego aprobatę ogółu społeczeństwa.
9 stycznia Zarząd KRIR przekazał Kancelarii Sejmu swoje stanowisko odnośnie poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych oraz ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Samorząd rolniczy wyraził brak akceptacji dla założeń oraz podtrzymał stanowisko, że składka zdrowotna dla rolników powinna być pobierana od wpływów z podatku rolnego, który w chwili obecnej zastępuje podatek dochodowy od działalności rolniczej.
W związku z rozpatrzeniem przez Sejmową Komisję Polityki Społecznej i Rodziny sprawozdania o pilnym rządowym projekcie ustawy o składkach na ubezpieczenie zdrowotne rolników na 2012 r. (druk nr 103) na posiedzeniu Komisji w dniu 11 stycznia br. i wnioskiem Komisji do Sejmu o uchwalenie projektu ustawy z druku nr 103 bez poprawek, 13 stycznia Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych wyraził ostry sprzeciw wobec trybu procedowania tej ustawy.
W związku z faktem, iż w nowym roku kwotowym produkcji mleka, który rozpoczyna się pierwszego kwietnia br. - po dwuletniej przerwie - na nowo zaczną obowiązywać zaliczki kar dla rolników, którzy przekroczyli swoje limity produkcji mleka, 13 stycznia Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych zwrócił się do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o ponowne zawieszenie pobierania od producentów należnych wkładów na rzecz opłaty z tytułu nadwyżek.
17 stycznia Zarząd KRIR, mając na uwadze przepisy znowelizowanej ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa, zwrócił się do Ministra rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem ujednolicenie przepisów tak, aby w przypadku rozkładania spłaty należności za zakup nieruchomości na miesięczne raty dla wszystkich linii kredytowych uwzględnić 10% wkład własny, tak jak ma to miejsce w przypadku kredytów z linii nGR.
W związku z procesem wdrażania w życie przepisów znowelizowanej ustawy z dnia 16 września 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych innych ustaw do Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych docierają sygnały o pojawiających się problemach związanych z obrotem gruntami z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, z którymi spotykają się producenci rolni. Dlatego też, 26 stycznia Zarząd KRIR zwrócił się do Ministra rolnictwa i Rozwoju Wsi z wnioskiem o powołanie do życia organu kolegialnego przy Prezesie ANR – utworzonego z ekspertów, którzy opiniowali by politykę obrotu ziemią oraz jej obrót powyżej 100 ha, w skład którego wszedłby przedstawiciel Krajowej Rady Izb Rolniczych. Takie same grupy doradców należałoby powołać przy dyrektorach oddziałów terenowych ANR, którzy opiniowali by obrót ziemią w województwie.
26 stycznia Zarząd KRIR zwrócił się do Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej z wnioskiem o zwiększenie ilości stacji meteorologicznych na terenie Polski ze szczególnym uwzględnieniem Województwa dolnośląskiego. W opinii Zarządu KRIR, w obliczu występujących od kilku lat nasilających się zjawisk suszy, powodzi, nawalnych deszczy, czy gradobić, zwiększenie stacji meteorologicznych jest konieczne.
Tak jak miało to miejsce w poprzednich okresach sprawozdawczych, tak również i w omawianym okresie kontynuowana była współpraca zagraniczna i rozwój kontaktów międzynarodowych samorządu rolniczego.
7 stycznia w Brukseli odbyło się spotkanie przedstawicieli nowych państw członkowskich w związku z toczącymi się pracami nad przygotowaniem wstępnej reakcji europejskich rolników i spółdzielni rolniczych na propozycje legislacyjne Komisji Europejskiej. Celem tego spotkania było zaproponowanie nowej wersji punktu 9 dokumentu WPR(11)7038:8 oraz próba znalezienia kompromisu dla wszystkim organizacji członkowskich Komitetów Copa-Cogeca, aby móc przyjąć wspólne stanowisko tej organizacji. Z ramienia Krajowej Rady Izb Rolniczych w spotkaniu tym udział wziął Prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych Wiktor Szmulewicz oraz Członek Zarządu KRIR Robert Nowak. Tego samego dnia miało miejsce posiedzenie Prezydencji Copa, w którym udział wziął Prezes KRIR.
Ponadto, przedstawiciel KRIR wziął udział w posiedzeniach grup roboczych: “Zapewnienie jakości w rolnictwie”, “Bioenergia/biotechnologia” oraz Komitetu Koordynacji Politycznej Copa.
W omawianym okresie sprawozdawczym Biuro Zarządu KRIR otrzymało do zaopiniowania 8 projektów aktów prawnych). Odbyły się dwa Posiedzenia Zarządu KRIR, miało miejsce również pierwsze posiedzenie Komisji Statutowej KRIR. Ponadto, Biuro Zarządu KRIR we współpracy z wojewódzkimi izbami rolniczymi organizowało wypoczynek zimowy dla dzieci rolników objętych rolniczym systemem ubezpieczenia społecznego dofinansowany przez FS USR w pełnym zakresie.